Кумарканалардын салыгы азайтылат
Кумаркана ачууга кызыктар адамдар азыраак болуп жаткандыктан, алардын салыгы азайтылат. Бул тууралуу Экономика жана коммерция министри Данияр Амангалдиев “Азаттыктагы” маегинде билдирди. Анын айтымында, учурда букмекердик кеңсе ачып иштетүүгө төрт лицензиция берилген. Ал эми кумаркана иштетүүгө бир дагы ишкерден арыз түшө элек.
Буга чейин Экономика жана коммерция министрлиги кумарканалар үчүн салыктын көлөмүн дээрлик эки эсе төмөндөтүү боюнча азайтуу боюнча токтом долбоорун коомдук талкууга койгон.
Кыргызстанда чет өлкөлүктөр үчүн кумаркана ачууга уруксат берген мыйзамдарга президент Садыр Жапаров былтыр 30-июнда кол койгон.
Түшүндүрмөдө мыйзам инвестицияларды тартуу аркылуу мамлекеттик бюджетке кошумча ресурстарды алып келүү үчүн жазылганы айтылат. Ошондой эле, аталган мыйзам Кыргызстанда онлайн-казинолордун ачылышына, кумар оюндарын жарнамалоого да жол ачат.
2012-жылы Кыргызстанда 100 миңдеген адамдын колу менен демилгеленип, кумар оюндарынын ишмердүүлүгүнө, ал эми тотализатор менен букмекерлерге 2015-жылы тыюу салынган. Мындан улам, мусулман калк аталган долбоорго катуу каршылыгын билдирип, мыйзам талкууланып жаткан учурда нааразылык акцияларын өткөргөн. А бирок, пайдага негизделген капиталисттик түзүмдүн куурчагына айланган бийлик казинону мыйзамдаштырган. Учурда да дал ушул капиталисттердин кызыкчылыгы үчүн аларга жеңилдик түзүп берүү үстүндө баш катырышууда.
Түпкүлүгүндө, бул мыйзам долбоорунун максаты сол чөнтөккө топтолгон каражаттарды казинолор аркылуу жууп чыгаруу болгону талашсыз. Анткени, кумарканалардын қоррупция жана экономикалык кылмышкерлерге карата мааниси өтө чоң. Ал жерлерде мамлекеттик кызматкерлердин корупциялык жол менен тапкан акчалары жуулат. Бүт дүйнөдө кумарканалардын негизги кирешеси, ушуга окшогон ыплас иштерди аткарып берүү менен өнүгүп барат. Демек, кумаркана мамлекеттик кызматкерлер үчүн коррупция иштерин өнүктүрүүдө өтө маанилүү тармак болуп эсептелет.
Албетте, мусулмандар бул абалдан сабак алышы керек. Айрыкча, өз кызыкчылыктары жолунда мусулманчылыгын жарнамалап келген, бирок, мына ушул мыйзамдын өтүшүндө капырлардын катарында турган депутаттар менен аткаминерлердин фасыктыгынан ибрат алуу зарыл. Түпкүлүгүндө, президент баш болуп, айрым депутаттар төш болуп айтып жаткан “пайдалар” арам амалды адал кылып койбойт. Бул өлчөө Жапаров тан алгандай капиталисттик системанын өлчөөсү.
Баарынан маанилүүсү, кумар оюндары Аллах Таала арам кылган амалдардан. Мааида сүрөсүндө мындай делет: “Эй момундар, арак (мас кыла турган ичкилик ичүү), кумар (ойноо), буттар (аларга сыйынуу) жана таякчалар (башкача айтканда таякчалар менен төлгө ачуу) шайтандын амалынан болгон арам иштер. Демек, (тозоктон) кутулушуңар үчүн алардын ар биринен ыраак болгула!”. (Мааида, 90-аят).
Демек, мусулмандар намаз окуган депутат шайлоо менен же президент алмаштыруу менен буга окшогон бузукулуктарды токтотуусу мүмкүн эмес. Тескерисинче, светтик системаны толугу менен кулатып, Исламды жашоого алып келүү менен гана бул кылмыштар жер бетинен жоголот.
Мумтаз Маверанахрий
