Трамп: Биргеликте аткара турган маанилүү иштер бар
Түркияда референдумдан кийин башкаруу түзүмү Британияча парламенттик башкаруу түзүмүнөн Америкача президенттик башкаруу түзүмүнө алмаша турган болду.
АКШ президенти Дональд Трамп Түркия президенти Режеп Таййип Эрдоган менен телефон аркылуу байланышып, Америкача башкаруу түзүмүнүн жеңиши менен аяктаган референдумдун натыйжасы менен куттуктады. Бул тууралуу президенттин маалымат кызматы жарыя кылган жазма билдирүүдө айтылды.
Билдирүүдө келишинче, эки жетекчи телефон аркылуу сүйлөшүүдө Сириядагы соңку кырдаалды да талкуулашкан о.э. өз максаттарына жетишүү үчүн террордук жолду карманып жаткан бардык топторго каршы кызматташуу зарыл экендиги баса белгиленген. АКШ президенти Дональд Трамп президент Эрдоганга Сирия маселесинде Америкага жардам бергендиги үчүн ыраазылык билдирип: “Сирия, Ирак жана Курдистан жумушчулар партиясы маселесинде кызматташабыз. Биргеликте аткара турган маанилүү иштер бар”, – деген.
Эрдоганга АКШнын таасири астында болгон Азербайжан, Пакистан жана Жибути сыяктуу мамлекеттерден о.э. Хамас, Ихван сыяктуу жамааттардан куттуктоо телеграммалары келди. Британияча парламенттик түзүмдүн жеңилишине чыдай албаган Европа болсо, Түркияда Америкача башкаруу түзүмүнүн жеңиши жарыя кылынгандан кийин, каралоо иштерин баштады.
Жаңы президенттик башкаруу түзүмүндө президент 5 жылдык мөөнөттөн эки жолу шайланышы мүмкүн. Эгерде парламент экинчи беш жылдыкта мөөнөтүнөн мурда шайлоо өткөрүлүшүн жарыя кылса, президент үчүнчү жолу талапкердигин коюшу да мүмкүн. Бул өзгөрүш Түркиянын учурдагы президенти Режеп Таййип Эрдоганга да тиешелүү т.а. ал да үчүнчү жолу президенттикке талапкердигин коюу укугуна ээ. Буга чейинкилери эсепке алынбайт.
Президентке кеңири ыйгарым-укуктарды берген конституциялык өзгөрүштөрдүн үчөөсү дароо күчүнө кирет. Жаңы өзгөрүштөргө ылайык судьялар жана прокурорлор коллегиясы 30 күндүн ичинде кайрадан түзүлөт о.э. коллегия мүчөлөрүнүн саны 22ден 13кө кыскартылат. Аскердик сот жоюлат. Президенттин партияга мүчө бойдон калуу укугу да сакталып калат.
