Шайлоолор жана референдумду өткөрүү боюнча Борбордук комиссия 26-декабрь күнү кабыл алган токтомго ылайык, Бишкек жана Ош шаарларынын мэрлиги үчүн шайлоолор 2014-жылдын 15-январында өткөрүлөт.
Эскерте кетсек, 4-декабрь күнү Бишкек шаарынын мэри Иса Өмүркулов “өз ыктыяры менен” отставкага кеткен болчу, эртеси күнү премьер-министр Жантөрө Сатыбалдиевдин буйругу менен Ош шаарынын мэринин кызматын убактылуу аткарып келе жаткан Мелис Мырзакматов кызматынан алынган болчу. Оппозиция тарабынан депутат Акматбек Келдибековдун тарапкечтери уюштурган нааразылык акциясында өкмөттү катуу сындап чыгышы анын кызматтан алынышына себеп болгондугу айтылып жаткан болсо, премьер-министр Жантөрө Сатыбалдиев мэрлик үчүн болуп өтүүчү шайлоолор маалында ал өз кызматын бошотуп турушу зарыл экендигин айткан эле.
Борбордук шайлоо комиссиясы токтом кабыл алышынан бир күн мурда, 25-декабрь күнү Ош шаардык кеӊешиндеги күчтөр таразасы өзгөрүп, жаӊы “Акыйкат жана ынтымак” коалициясы түзүлдү. Кечээги күнгө чейин Мелис Мырзакматов жетекчилик кылган “Улуттар биримдиги” партиясы коалициянын негизи болуп эсептелип, коалицияга Мырзакматовдун партиясынан 21 депутат жана “Кыргызстан элдик демократиялык партиясы”нан жана “Замандаш” партиясынан бирден депутаттар кошулган эле.
Бирок, “Замандаш” партиясынын өкүлү Нурадил Жолдошев партия тарабынан чакыртып алынды, 20-декабрь күнү болсо Борбордук шайлоо комиссиясы бул токтомду тастыктады. Анын ордуна депутаттык мандатын алган Камчыбек Мамбетов, коалициядан чыгышын о.э. шаардык кеӊештеги оппозиция тарапка өтүшүн билдирди. Ошентип шаардык кеӊештеги оппозиция чечүүчү күчкө айланып калды. Учурда кеӊештеги 45 добуштун 23ү алардын колунда.
Президент Алмазбек Атамбаев 12-декабрь күнү кол койгон “Борбор шаардын макамы” жана “Ош шаарынын макамы туурасындагы” мыйзамга ылайык Бишкек жана Ош шаарларынын мэрлери шаардык кеӊештин депутаттары тарабынан жашыруун добуш берүү жолу менен шайланат. О.э. талапкерлерди премьер-министр жана шаардык кеӊештеги фракциялар да сунуш кылышы мүмкүн. Эгерде шаардык кеңештеги депутаттардын жалпы санынан үчтөн экиси шайлоодо катышса, шайлоо өткөн болуп эсептелет.
Ошентип, Атамбаев Мелис Мырзакматовду Ош шаарынын мэрлигинен четтетүүгө токтом кылды. Бул анын көптөн бери ишке ашыра албай жаткан максаты болчу. Анткени, ал борбордук бийликке баш ийбестигин жашырбады жана ошону менен мамлекеттин бекемделишине өтө чоӊ тосук болду. Мырзакматов оппозициялык күчтөргө ачык кошулбаган болсо да, алар үчүн чоӊ мүмкүнчүлүктөрдү жаратып бериши мүмкүн болгон кубат болуп турду.
Эмне үчүн Атамбаев ушул күндөргө келип оппозициянын жетекчилерине каршы күрөшүп баштады?
Бул албетте Россиянын кеӊешисиз болбойт. Кыргызстандын авторитардык режимге карай барышы күтүлүүдө. Бул жараяндын эӊ ашынган душмандары болсо, Батыштын шпиондору болгон, адам укуктарын коргоону шылтоологон бардык уюмдар болуп, алар мамлекетке каршы күчтөрдү көбөйтүү менен өздөрүнүн таасирин күчөтүп барышат. Белгилүү болгондой, Кыргызстан эл аралык уюмдар менен мамлекеттик эмес уюмдарга толуп кеткен. Алар бул жерди “демократиялык аралча” деп аташат. Түпкүлүгүндө, бул уюмдар Батыштын колонизатордук машинасы болуп, демократиялык система алардын негизги куралы болуп эсептелет. Атамбаев ушулар менен күрөш майданын ачты. Бирок, согуштар ар түрдүү башталганы менен согуш мындан ары уланат.
