АКШ тарабынан сызылган жаңы Сирия картасы
АКШ Сирия үчүн жаңы карта даярдаганы айтылууда. Жаңы картага ылайык, Сириянын түндүгүндөгү үч аймак жана алты провинция террорчу уюм болуп эсептелген PKKнын (күрттөрдүн жумушчу партиясы) Сириядагы канатына берилет. Пентагон түзгөн картада Түркия армиясы Сирия азат кошууну биргеликте “Ефрат калканы” операциясы аркылуу ИШИМден азат кылган аймактар Түркиянын ашынган душманы болуп эсептелген PKKга берилиши көңүл бурууга арзыйт. Муну менен Пентагон PYDге акыркы эки айда 1100дөн ашуун жүк машинасында аскерий жарак-жабдыктарды жиберүүдөн көздөгөн максатын ашкере кылды.
Кабарларда келишинче, АКШ жана PYD өкүлдөрү ортосунда болуп өткөн жолугушуу учурунда PYD мамлекетинин чегаралары белгиленген. АКШ тараптан түзүлгөн планды ишке ашыруу үчүн турмуштук мааниге ээ анын дагы бир максаты бар. Ал максат, оппозициянын колундагы Идлибди колго алуу. Себеби, Африн-Кобани провинцияларын бириктирүүнү көздөгөн планга ылайык, Ак-Деңизге жетишүү үчүн Идлибди да ээлеши керек болот. Ушуга ылайык, ИШИМ шылтоосунда Сирия түндүгүн PYDге тапшырган Пентагон Идлибди да басып алып PYDге берүү аракетин күчөттү.
Туркистон:
АКШнын бул аракеттери Эрдоганга шапалак чапкандай эле болду. Себеби, ал Сирия маселесинде АКШ сызган сызыктан чыкпай, кызмат кылды. Өзүнө көзкаранды болгон оппозициялык топторду “Ефрат калканы” операциясына тартуу менен Халабдын кулашына өтө чоң салым кошту. Эгерде Түркия бийлигинин кыянаты болбогондо, АКШнын да, Россиянын да колунан эч нерсе келмек эмес. Муну АКШ дипломаттарынын өздөрү да бир нече жолу моюнга алышты.
Ошондой болушуна карабастан, Түркиянын АКШ-PYD кызматташтыгына каршы экендиги таптакыр эсепке алынбады. Эрдоган мырза АКШга кылган сапарында бул маселе боюнча Дональд Трамп менен сүйлөшө тургандыгын жана ага түшүндүрө тургандыгын айткан эле. Бирок, Трамп бул тууралуу ооз ачууга да уруксат бербеди.
АКШ Түркиянын душманы менен кызматташуу аркылуу Түркия бийлигине: “Туура, силер биздин өнөктөшүбүзсүңөр. А бирок, биздин кызыкчылыгыбыз турганда жолду бошотуп коюуга мажбурсуңар. Биздин кызыкчылыктарыбыз жогору турат”, – дегендей болууда.
Ошондуктан, Эрдоган өкмөтүнүн алдында турган эң туура жол АКШ менен кызматташууну четке кагуу жана өзүнүн мусулман калкы менен бирге болуп, аларга ишенүү. Эгерде Эрдоган куфр менен кызматташуудан баш тартып, Ислам өкүмдөрүн бекем кармаса, бүтүндөй Түркия калкы, андан тышкары бардык Исламий өлкөлөрдөгү мусулмандар анын артында турат. Бул нерсе 2016-жыл, 15-июлда далилденди. Ошол кезде Эрдоган телефон аркылуу мусулмандарды көчөлөргө чыгууга чакырганда бүтүндөй адамдар жапырылып чыгышты. Ал тургай, аларды өлүм да кайтара албады. Түркия бийлиги алардын көчөгө чыгышын “демократия үчүн чыгышты” деп бурмалаган болсо да, негизи алар Ислам үчүн көчөлөргө чыгышкандыгы анык эле. Бул болсо, алардын бийик добуш менен Исламий ураандарды кыйкырып жүргөндүгүнөн даана көрүнүп турду.
