Газадагы кырдаал адамзатты силкинтти
Газада 7-октябрдан бери уланып жаткан кырдаал үммөттү эле эмес, бүткүл адамзатты силкинтти. Колонизатор Батыш цивилизациясына сыйкырланган адамдардын көздөрү ачылып, сыйкырлары чечилди. Мусулман калктар бийликтеги жетекчилердин кыянаттыгын, алардын үммөттөн канчалык алыстыгын сезип, түшүнүштү.
Жөөттөрдүн Алла Таалага аасийлигин, өтмүштө кылган кылмыштарын Курандагы бир катар аяттар бизге кабарлаган. Ошондуктан, алардын кылып жаткан кылмыштарына таң калуунун да кажети жок. Алардын бузукулуктары алгачкы мусулмандардын доорунда эле белгилүү болчу. Хижраттын 15-жылында Куддус фатх кылынган учурда Умар (р.а) Патрик менен түзгөн келишимде ушул маанилүү беренени коштурган: “Куддуста уурулар жана яхудийлер отурукташпайт”. Aлланын наалатына калган бул коомдун фитна жана бузукулук жайышынын алдын алган бул берене аймактын туруктуу, бакубат жашоосун кепилдеген. Тилекке каршы, Халифалык мамлекетинин кулашынын артынан Батыш колонизаторлорунун колдоосу менен аймакта жөөт вужуду тикеленди. Натыйжада, Палестина жана анын айланасында бузукулук, зордук-зомбулук, кыргындар кең кулач жайды. Бул кылмыштардын акыркыларына Газадагы согушта күбө болуп турабыз.
Газадагы кырдаал бизге “Бурууж” сүрөөсүндө келген икаяны эске салат. Аталган сүрөөдө мурдагы коомдордун биринде заалим падыша жана ага каршы акыйкат үстүндө бекем турган азамат тууралуу кабарланган. Тафсир аалымдарынын ырасташынча, Аллага ыйман келтиргени себептүү жаш жигит падыша тарабынан куугунтукталып, аскерлер аны өлтүрүүгө аракет кылышат. Бирок, кандай аракет кылышса да өлтүрө алышпайт. Ошондо жигит падышага кайрылып, калкты топтоосун, калктын астында гана өзүн кантип өлтүрүү керектиги тууралуу айтып беришин билдирет. Падыша адамдарды топтогондон кийин жигит ага: “Окту атуудан мурда “Бул жигиттин Роббисинин аты менен” деп аткын, ошондо гана мени өлтүрө аласың”, – дейт. Падыша топтолгон калктын көз алдында анын айтканын аткарат жана жигитти өлтүрөт.
Падышанын буга чейинки жигитти өлтүрүү аракеттери майнапсыз болгонун билген калк акыйкатты көрөт жана “биз бул жигиттин Роббисине ыйман келтирдик” дешти. Буга ачууланган падыша үлкөн чуңкурларды каздырып, ичине алоолонгон от жактырып, Алла Таалага болгон ишенимдеринен кайтаруу үчүн өз калкын мына ушул алоолонуп жанып турган чуңкурга ыргытуу менен коркутат. А бирок, бир да момун ыймансыз жашоону ыйман менен шейит болуудан артык көрбөйт. Алар ошол чуңкурга ташталган убактарында жалын денелерине тийбестен туруп Алла Таала алардын жандарын Өз даргөйүнө чакырган. Чуңкурдагы жалын болсо жогоруга көтөрүлүп, чуңкурдун жака белинде күзөтүп, карап отурган каапырларды күйгүзүп жок кылат.
Бул икая бизге Аллага ыйман келтирген жаш жигит калкын тозок отунан куткаруу үчүн өз жанын курман кылганын баяндады. О.э акыйкат үчүн, ыймандарынын акысын берүү үчүн калктын отко жагылууга да ыраазы болгонун кабарлады. Аллага болгон ыймандын даражасын сынаган бул окуя доорлор алмашса да айланып, кайталанып келет. Учурда бул көрүнүш Газада кайталанууда…
Газа калкы бардык тарабынан курчалып, бир тараптан жөөт баскынчыларынын бомбалоосунан курман болуп жатышса, экинчи тарапта кыянатчы акимдердин чек араларын жабуусу себептүү ачкалыктан улам өлүм менен бетме-бет келүүдө. Алардын Аллага болгон ишенимден келип чыккан позициялары мусулмандарды эле эмес, бүткүл адамзатты таасирлентип, силкинтүүдө. Аз гана тайпаны түзгөн бул ыймандуу калк бүткүл колонизаторлордун колдоосуна, кыянатчы акимдердин жардамына карабай баскынчы жөөт вужудун дүйнө астында шерменде кылды. Алардын кандай гана алсыз, коркоктугун далилдеди.
Мусулмандар болсо уктап жаткан терең уйкуларынан козголушту. Алар өз жетекчилери мусулмандардын кызыкчылыгын коргобошун, алардын пикир жана туйгулары үммөттөн канчалык алыстыгын көрүштү. Ортодогу бул ажырым барган сайын тереңдеп баратканына күбө болушту. Бул кыянатчы акимдер каапыр кожоюндарынын тапшырмасы менен яхудий вужудун канчалык коргоп кубаттап жатышканына да күбө болуудабыз. Буга жөөттөргө калп душман көрүнгөн Ирандын учурган ракета жана дрондору бир да жөөт аскерине же базаларына тийбегени, аны аймактагы Иордания сыяктуу малай акимдердин жөөттөргө жетип барбашы үчүн шашылыш атып түшүрүүлөрү ачык мисал болот. О.э Түркиянын Палестинага бербеген курал-жарак жана азык-түлүк товарларын “израил”ге жөнөтүп жатышы, Миср тогутунун Америка буйруктарын орундатуу үчүн Газа калкына жасаган басымдары да муну далилдеп турат. Мына ушул кыянаттыктар жөөттөрдүн кылмыштарын күчөтүүсүнө кайрат берип жатканы талашсыз. Демек, Палестинаны куткаруу үчүн мына ушул кыянатчы акимдерден кутулуу шарт болуп калды.
Мусулман болбогон башка калктар болсо яхудий вужудунун эч бир инсандык баалуулукту калтырбастан жырткычтык менен жасаган кылмыштарына күбө болушту. Палестина калкына карата 75 жылдан бери уланып келген зулумдуктар алгач ирет массалык түрдө ачыкка чыккандыктан, алар жөөттөр жасаган кылмыштар каршысында нес абалда калышты. Яхудийлердин бул кылмышына жардам берген бийлик ээлеринин кадамдарына каршы ачык акцияларга чыгып, салык төлөөдөн баш тартууга чейин барышты. Айрыкча, адам укугун ураан кылып көтөргөн Америка баштаган Батыш колонизаторлорунун эки жүздүү саясатына, адамдык баалуулуктан канчалык узак экендиктерине күбө болушту. Натыйжада, Батыш коомунда топ-топ болуп Исламды кабыл алган адамдарды, жүз миңдеген калктын тоскоолдуктарга карабай майдандарда Палестинаны колдоп акцияларды өткөрүүсүн көрүп жатабыз.
Мына ушундайча, Газа калкы мусулмандарды козгоо, мусулман эместерди таасирлентүү менен үммөттү катуу силкинтти. Батышка болгон суктануу жана тамшанууларды жер менен жексен кылды. Мындан ары Батышта да, мусулман өлкөлөрүндө да коомдун абалы мурункудай сакталышы мүмкүн эмес. Өзгөрүү качып кутулгус болуп калды.
Ооба, өзгөрүү жакын. Аны наадандар гана тан албайт. Учурда мусулмандар кордолуп, колонизаторлор Ислам жерлерине өкүмдарлык кылып турган чакта бул өзгөрүү кантип болсун? дешиңиз мүмкүн. Америка, Кытай баштаган каапырлар буга жол бербейт дешиңиз да мүмкүн. Тарыйкатка кайрылсак, Расулулла (с.а.в)га пайгамбарлык берилгенине үч жыл болгон. Ислам коомго жаңы кирип, талкуулар кайнап, мушриктердин зулумдугу жогорку чекке жеткен мезгил. Бирок, бул зулумдуктарга карабай мусулмандар Алланын дининде сабыр менен бекем турушту. Алардын саны аз, бирок, ыйманы жана аракети тоодой эле. Алланын элчиси (с.а.в) мына ушундай алсыз абалдагы мусулмандарга Римдин, Персиянын фатхы тууралуу кушкабар менен дем берди. Ошондо, мушриктер аларды шылдыңдашты. “Өздөрүнүн ата-энеси кабыл албаган диндин жайылышына Кайсар менен Кисро уруксат берет бекен?”, – дешти. А бирок, мына ушул абалдагы мусулмандарга Алла Таала он жыл өтпөй нусрат берди жана Мадинада мамекет тикеленди. Анын артынан Араб жарым аралы жана Персия фатх кылынды. Ал эми, Усманийлер учурунда мусулмандар үч материкке өкүмдарлык кылып, Византиянын борбору Константинополду фатх кылды… Ооба, бир убакта боз үйлөрдө көчүп-конуп жашаган бир ууч түрктөр Ислам менен азиз болгон соң, Византияны тарых таштандысына айлантты.
Бүгүн да мусулмандар алсыз, күчсүз, чачыранды абалда. Мусулмандарды ар тараптан талап-тоноп, кордошууда. Кудум өтмүштө Персия менен Римди улуу туткандар сыяктуу Америка менен Европаны улуулашууда. А бирок, өтмүш менен бүгүнкү абалда эки тарапта тең өзгөчө эч нерсе жок. Мындан белгилүү болгондой, мусулмандар качан Алланын Китебин жана Пайгамбарынын Сүннөтүн бекем кармаган чакта жер жүзүндө халифа катары жүздөгөн жылдар бою дүйнөгө өкүмдарлык кылышты. Качан гана Алланын дининен узакташкан чакта каапырлар тарабынан жеңилүүгө дуушар болушту. Демек, биз саныбыздын, кубатыбыздын аз же көптүгүнө карабастан, Алланын динин азуу тиштерибиз менен бекем кармансак гана нусрат жакын болушу шексиз! Алла Таала айтат:
اِنَّهُمْ يَرَوْنَهُ بَعٖيداً وَنَرٰيهُ قَرٖيباًؕ
“Чындыгында, алар аны узак деп билишет. Биз болсо анын жакындыгын билебиз” (Маариж: 6).
Мумтаз Маверанахрий
