Эрдоган сүткордук тууралуу позициясынан кайтты
Түркия Борбордук банкынын маалымдашынча, пайыздык чен 27 айдан берки чектөөдөн кийин 8,50 пайыздан 15 пайызга көтөрүлдү. Валюта базарындагы күтүү 25 пайыздын тегерегинде болгондуктан, лиранын курсу рекорддук даражада түшүп, 1 АКШ доллары 24 лирадан ашты. Бир сутка өтпөй рекорддук көрсөткүч жаңыланып, 1 АКШ доллары 25 лирадан ашты. Борбордук банктын чечиминин артынан өлкөнүн каржы министри Мехмет Шимшек өлкө валютаны эркин жүгүртүү режимине өткөнүн билдирген. Анын айтымында, пайыздык чен баскычма-баскыч көтөрүлөт. Натыйжада, улуттук валюта акыркы 3 суткада 8 пайыз арзандады.
Буга чейин президент Режеп Тайип Эрдоган пайыздык ченге байланыштуу билдирүүсүндө пайыз себеп, инфляция натыйжа экенин айткан. Ал “Мен бул кызматта турган мөөнөт ичинде пайыз менен инфляцияга каршы күрөшүмдү токтотпойм. Бул маселеде насс белгилүү. Аят турганда сага мага пикир айтканга орун жок”, – деп пайыздык ченди төмөндөтүү саясатын алга сүргөн эле. Ал эми, шайлоодон кийинки өкмөттүн жыйынында пайыздык ченди көтөрүү саясатына эшик ачылып жатканына ишара кылган эле.
Жогорудан маалым болгондой, бүгүнкү күндөгү мусулман өлкөлөрүндөгү жетекчилер Исламды өз кызыкчылыгы жолунда гана сүйлөй турган куралына айлантып алышты. Ал эми, иш жүзүндө Исламга толугу менен тескери болгон капиталисттик системаны колдонушууда. Муну Эрдогандын билдирүүлөрү ачык көрсөтүп турат. Түпкүлүгүндө, пайыздык чендин азы да, көбү да толугу менен шариятка тескери келет. А түгүл, Түркия жана бүгүнкү мусулман өлкөлөрүндө колдонулуп жаткан бардык түзүмдөр Алланын өкүмүнө тескери болуп эсептелет.
Демек, бүгүнкү экономикалык көйгөйлөрдөн кутулуунун жолу капиталисттик экономидагы эки башка моделди колдонуу эмес. Анткени, валютанын кунсузданышынан банктар менен ири капиталисттер гана пайдага туйтунушат. Тагыраагы, карапайым калктын колундагы акчалар капиталисттердин колуна агып, алардын капиталына капитал кошулат. Андыктан, бул бузук системадан кутулуп, Исламдын экономикалык түзүмүн алып келгенге чейин бул көйгөй чечилбейт. Тагыраагы, Исламдын пайызсыз жана капиталисттерге эмес адилеттикке таянган системасын алып келүү менен гана бүгүнкү көйгөйдөн кутула алабыз!
Мумтаз Маверанахрий
