Дүйнөгө жетекчилик кылууга бир гана, биз, мусулмандар, татыктуубуз
Устаз Халид Саид
Хизб-ут-Тахрир–Фалестин
маалымат бөлүмүнүн мүчөсү
Капиталисттик системанын кулоосунун себептери анын өзүндө камтылганын кемден-кем адам түшүнөт. Бул система коомдо чектелбеген эркиндиктерди берип, материалдык өзгөрүүлөрдү жасап чөйрө жаратып көптөгөн адамдардын аңдап түшүнүү жана көрүп билүү жөндөмүн жок кылды, адамдарды бул системага суктандырууга жетишти. Батыш сакафатына жана анын материалдык көрүнүштөрүнө алдангандар мусулман өлкөлөрүндө бул сакафатка чакырсак, аны колдонсок болот, дүйнөдөгү мусулмандардын артта калуусуна жана проблемаларына чечим берүүгө Батыш сакафаты кудуреттүү деп ойлошту.
Дүйнөгө жайылган коронавирус пандемиясы капиталисттик түзүмдүн кемчилигин ачыкка чыгарды, Батыш хазаратынын ыпластыгын жана баалуулуктарынын бузгунчулдугун ачыкка чыгарды. Бул ушундай бир абалда жүз берди, жада калса дүйнөнүн ири мамлекеттери да, чоң, белгилүү жана эң өнүккөн шаарлары да мунун жүз беришин күтүшпөгөн эле.
Ири мамлекеттер медициналык продукциялар, жада калса жөнөкөй беткап үчүн бири-бирине каршы каракчылык кылып жатышканына күбө болдук. Мисалы, Америка Германияга жөнөтүлмөкчү болгон медициналык беткаптарды тартып алды, Францияга да дал ушундай кылды.
Европа Союзу мамлекеттери өзүлөрү менен алек болуп, Сербия президенти жардам суроо жөнүндөгү суроого жооп берип жатып ыйлап жиберейин дегенин көрдүк. Бул абал чейрек кылымдан бери бир ураанды бекем кармап келе жаткан түзүмдө жарака пайда болгонун түшүндүрөт.
Жалган экономиканын бузгунчулугуна күбө болдук, каражаттар экрандарга, биржаларга жана баалуу кагаздарга гана жаткырылып жатканын көрдүк. Бул экономикада дүйнө байлыктарынын 99 пайызы дүйнө калкынын бир пайызын түзгөн капиталисттердин колуна өттү. Бул экономика абдан анчар экени, адамдарды продукциялар менен жетиштүү камсыздай албаганы, адамдар жада калса кичине бир мата үчүн бири-бирин өлтүрүүгө барып жатышканы, кызмат көрсөтүүлөр да суроо талапты камсыздай албай жатканы… коронавирус кризисинде байкалды. Ахвал ушундай бир даражага жетти, адамдар таштандыны тыткылап тамак издеп, адамдар үйлөрүндө жалгыз, же карылар үйүндө, же болбосо ооруканалардын коридорлорунда өлүүдө.
Бүгүн саясат, экономика, өнүгүү жана хазарат сыяктуу бардык тармакта дүйнөгө зомбулук менен өкүмдарлык кылып жаткан ири мамлекеттердин кубаты суроо жаратууда. Бул кризис алардын түзүмү канчалык ылайыксыз экенин, алар «мен гана» дегенден башканы билбестигин көрсөттү. Анткени, бул капиталисттик колонизатор мамлекеттердин баары дүйнөгө өз кызыкчылыгына ылайык карайт… Алар камкор башкаруучулук мүнөзгө ээ эмес. Камкор башкаруучу дүйнөнү амандыкка алып чыгуу үчүн өзүндөгү айрым бир нерселерди курман кылат, муктаж болсо да, адамзатты башкарууда азарларга учураса да өзүн коюп өзгө инсандарды ойлойт.
Коронавирус кризиси капитализм системасы хазарат жактан кулап бара жатканын ачып берди, муну жада калса катардагы адамдарда да көрө баштады. Бул болсо, Ислам Умматына бүткүл адамзаттын ахвалы көрсөтүп турган ушул суроолорго жооп берүү милдетин жүктөйт: Эй Ислам Умматы, ойгонуунун жана козголуунун убагы келбедиби?! Качанга чейин караңгылыкта, муктаж жашоодо жашап, бактысыздыкта азап тарта беребиз?!
Ооба, бүгүнкү күндө нажат табуу туурасындагы суроолорго жооп берүүгө татыктуу жалгыз тарап Ислам Умматы болуп турат. Анткени, ал гана адамзатты кыйроого кулоодон жана анархиядан куткара алат. Биз жөнүндө Аллах мындай дейт:
﴿وَكَذَلِكَ جَعَلْنَاكُمْ أُمَّةً وَسَطاً لِّتَكُونُوا شُهَدَاءَ عَلَى النَّاسِ وَيَكُونَ الرَّسُولُ عَلَيْكُمْ شَهِيداً﴾
«О.э. силерди башка адамдардын үстүнөн күбө болууңар үчүн жана Расулуллах силердин үстүңөрдөн күбө болуусу үчүн орто уммат кылдык» [2:143]
﴿كُنتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَتَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنكَرِ وَتُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ﴾
«Силер адамдар үчүн чыгарылган умматтардын эң жакшысы болдуңар: маъруфка буюрасыңар, мункардан кайтарасыңар жана Аллахка ыйман келтиресиңер» [3:110]
Бул хитаб пендеге жоопкерчиликти жүктөгөн жана милдетти аткарууга үндөгөн хитаб.
Мабда-система жактан алганда, Ислам акыйкат экени, тууралыгы, инсан акылын канааттандырып, табиатына туура келиши тарабынан ага теңдеше турган эч бир мафкура же түзүм жок. Анткени, Ислам – вахий, башкасы болсо – адамдын сөзү. Ислам – акыйкат, башкасы жалган. Ислам – Аллахтын акыйкат дини.
﴿فَمَاذَا بَعْدَ الْحَقِّ إِلَّا الضَّلَالُ﴾
«Акыйкаттан кийин адашуу гана бар» [10:32]
Амалий жактан:
﴿وَمَنْ أَعْرَضَ عَن ذِكْرِي فَإِنَّ لَهُ مَعِيشَةً ضَنكاً وَنَحْشُرُهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ أَعْمَى﴾
«Ким Менин эскертмемден жүз үйүрсө, демек, албетте ал үчүн бактысыз жашоо болот жана Биз аны кыямат күнүндө сокур абалда тирилтебиз» [20:124]
Ислам узак убакыт жашоодо колдонулду жана буга бүткүл дүйнө күбө. Исламдан мурун да, кийин да эч бир мабда ал сыяктуу колдонулбады. Мисалы, коммунизм 70 жылга араң жетти. Капитализм беш кылымды чамалап бүгүнкү күнгө чейин жетип келди. Ислам болсо 13 кылым колдонулуп адам, коом жана мамлекет турмушун ийгиликтүү тартипке салып келди. Ислам мыйзамдары мамлекет ичинде жана тышында инсандардын финансы, соода, саламаттыкты сактоо жана таалим тармагындагы бардык проблемасын чечти, бул жаатта инсан инсандан таквасы менен гана жогору деген итикадда, инсандын улутун да, түсүн да этибарга албастан, инсан деген этибарда чечим берди.
Мына, коронавирус кризиси бардык жамандыктардан Исламсыз чыгуу мүмкүн эмесин ачыктады. Америкада чыккан «Newsweek» журналында жарыяланган макалада Набий ﷺдын жеке гигиена, карантин жана эпидемияга каршы күрөш туурасындагы көрсөтмөлөрүнөн цитата келтирген.
Бүгүн бүткүл дүйнө бардык маселеде боштукка туш келди. Бүткүл дүйнө өзүнүн пикирий жетекчиси жана маданий көрүнүшүн белгилеп берген мафкуравий жетекчисиз калды. Бүгүн дүйнөнүн иштерин ага пайдалуу болгон көрүнүштө башкарган, мамлекеттердин алакаларын өз ара пайдасыз күрөшсүз тартиптештирип берген, бүткүл адамзаттын аракетин кадыржамдыкты камсыздаган жолго жетектеген саясий жетекчиси жок. Бул болсо, Ислам Умматы бул вазыйпаны өз мойнуна алышын, жоопкерчиликти сезип, Расулуллах ﷺдын аманатын Аллах ыраазы боло турган акысы менен аткаруусун талап кылууда:
﴿وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا رَحْمَةً لِّلْعَالَمِينَ﴾
«Чынында Биз сени бардык ааламдарга рахмат кылып гана жибердик» [21:107]
Бүгүнкү күндө коронавирустан кийин дүйнөдө эмне болот деген талкуу жүрүп жатат. Көпчүлүк адамдар өзгөрүүсүз калышы үчүн күрөшүп жаткан болсо, айрымдар дүйнө жетекчиси болууга аракет кылууда. Биз бүткүл Ислам Умматына, адамдарына, жамааттарына, уламаларына, катардагы инсандарына, саясатчыларына, аскерийлерине, академиктерине жана студенттерине, жумушчуларына, дыйкандарына, аялдарына жана эркектерине… баарына дагы даъват жолдойбуз: баарыңар Аллахтын убадасы жана Расулу ﷺдын башараты болгон Пайгамбарлык минхажы негизиндеги экинчи рошид Халифалыкты тикелөө аркылуу исламий жашоону кайрадан баштоо үчүн Хизб-ут-Тахрир менен аракет кылгыла.
Ыйман жүрөгүнө бекем жай албаган ыйманы алсыз кимселерге айтабыз: мына, дүйнөнүн чыгыш жана батышындагы бардык мамлекеттер технологияларга жана мүмкүнчүлүктөргө ээ болсо да, Аллах жараткан бир маклукка каршы күрөштө күчсүз экенине күбө болдуңар. Андыктан, ал мамлекеттерден коркуп, ойгонуудан жана козголуудан баш тартпагыла, анткени алар силерге каршы тура алышпайт.
Айрым кимселер бизди:
﴿غَرَّ هَؤُلَاءِ دِينُهُمْ﴾
«Аларды дини азыгырып кетти» [8:49 ]
деп, биз дүйнөнүн ири мамлекеттери алдында эч ким эмеспиз, биз алардан дүйнө жетекчилигин кантип талашып күрөшөбүз дегендер чыгат. Аларга айтчу сөзүм: эй бурадарлар, Мадинадагы айың кептерди таратып жүргөндөргө окшоп калбагыла, эстегиле, Рум сүрөсүн окугула, анда ошол кездеги дүйнөнүн эң ири мамлекеттери – Фарс жана Рум ортосундагы күрөш жөнүндө айтылган. Абу Бакр розияллоху анху ушул күрөшкө кызыгып, эл аралык саясатты үйрөндү. Негизи, мусулмандардын саны бармак менен саналу аз эле. Набий ﷺ Абу Бакрды ушул нерсеге шыктандырды, Куръан келип, ушул пикирди колдоду. Расулуллах ﷺ өзүнө да, асхабдары розияллоху анхумдарга да дүйнөнүн жаңы жетекчилери деп карады жана асхабдарын ушуга үндөдү. Алардын аклия жана нафсияларын даярдап, исламий шахстарга айлантты, дүйнөдө биринчи мамлекеттин жетекчилери катары даярдады. Аллах Тааланын фазилети менен, Аллахтын, Расулунун жана момундардын башараты жүзөгө чыкты:
﴿وَيَوْمَئِذٍ يَفْرَحُ الْمُؤْمِنُونَ * بِنَصْرِ اللَّهِ يَنْصُرُ مَنْ يَشَاءُ وَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ﴾
«Ошол күндө момундар Аллахтын нусраты себептүү шаттанышат. (Аллах) Өзү каалаган кишисин үстөм кылат. Ал кудурет жана ырайым ээси» [30:4-5]
Натыйжада, биз дүйнөнүн кожоюндарына айландык, лидери жана үлгүсү болдук, изгиликти кызганбай, аны бүткүл дүйнөгө жеткирдик, динибизди коргодук, урааныбыз ушул болду: «Аллах бизди адамдарды адамдарга сыйынуудан адамдардын Роббисине ибадат кылууга, бул дүйнө тардыгынан Акырет кеңдигине, диндердин зулумунан Ислам адилетине алып чыгуубуз үчүн жиберди». Ушул – биздин даъватыбыз, рисалабыз жана долбоорубуз. Уммат колубуздагы долбоорду алып, бизге жардам берип, биргеликте бул убаданы жүзөгө чыгарсак:
﴿وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ وَلَيُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دِينَهُمُ الَّذِي ارْتَضَى لَهُمْ وَلَيُبَدِّلَنَّهُم مِّن بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْناً﴾
«Аллах силерден ыйман келтиргендерге жана жакшы амалдарды кылгандарга, кудум мурунку өткөндөрдү халифа кылгандай, аларды да жер жүзүндө халифа кылууну убада кылды жана алар үчүн Өзү ыраазы болгон динин үстөм кылууну о.э. аларды көргөн кооп-коркунучтарынан кийин бейпилдикке бөлөп коюуну убада кылды» [24:55]
Биз дүйнөгө жетекчилик кылууга эң татыктуубуз.
Роя гезити, №282, 2020–жыл, 15-апрель.
