3-өлкөдөн ташылган унаалардын бажы төлөмү эселеп кымбаттайт
Евразия экономикалык комиссиясы Өкмөттүн үчүнчү өлкөдөн кирген автоунааларга бажы алымдарын учурдагы баа менен сактап туруу өтүнүчүн канааттандырган жок. Бул тууралуу жыйынга Кыргызстандын атынан катышкан экономика министринин орун басары Элдар Алишеров билдирди.
Анын айтымында, жаңы эрежеге ылайык унаа баасынын 20% бажы алымы, ага кошумча нарк салыгы кошулат. Бул эреже 2020-жылдын 1-январынан тартып ишке кирет. Алишеров жаңы тарифтерге ылайык, автоунаанын чыгарылган жылы жети жылдан көп болсо, анын бажы төлөмү ошого жараша кымбат болоорун кошумчалады.
Белгилүү болгондой Бажы Биримдиги түзүлгөндөн бери уюмга мүчө өлкөлөр оор жоготууларга учураса, Орусия тескерисинче пайдага ээ болууда. Муну аталган өлкөлөрдүн соода байланышы да так көрсөтүп турат. Маселен, 2019-жылдын январь-сентябрь айларындагы соода байланышта уюмга мүчө өлкөлөрдүн баары тескери сальдо менен чыккан, тагыраагы, экспорт импортко караганда аз болгон. Бир гана Орусияда экспорттун көлөмү өскөн.
Буга кошумча, Орусия өзүнө кирип жаткан жашылча жана башка товарларды ар кандай документтик шылтоолор менен артка кайтарып жиберүүдө. Маселен, 8-ноябрдан 14-ноябрга чейинки аралыкта Кыргызстандан жана Казакстандан Орусияга 138 тонна жашылча-жемиш киргизилген эмес.
Мындан ачык көрүнүп тургандай, Орусия ЕАЭБди түзүүдөн максаты өзүнүн өтпөй
калган товарларын сатуу үчүн жаңы базар ачуу болгон. Муну менен бирге, алардын Орусияга карата экономикалык
көз карандылыгын да күчөтүп алууда. Анткени, Орус бийлиги эч качан
Кыргызстандын же ЕАЭБдеги башка бир мамлекеттин өнүгүп кетишин каалабайт.
Биздин акимдер болсо бул уюмдун эч кандай пайдасы жоктугун билип туруп да, өз
бийликтерин сактап калуу үчүн өлкөнү уюмга алып киришти жана калкыбыз анын
залалын тартып келүүдө. Муну менен эле чектелип калбай, Өзбекстан менен
Тажикстандын уюмга мүчө болуусу үчүн Орусиянын басымдарына шерик болушууда.
Маселен, Казакстан Өзбекстан транспортторунун товар алып өтүшүнө жасалма
тоскоолдуктарды пайда кылууда. Кыргызстан болсо Кытайдын товарлары Өзбекстанга
өтүшүнө тоскоолдук кылуу менен бир катарда мөмө-жемиш, кийим-кече жана керектүү
товарларды алып кирүүгө тоскоолдук кылуу аркылуу басым өткөрүп жатат.
Мына эми ЕАЭБ басымы астында
Кыргызстан жарандары Орусиянын сапатсыз сатып унааларын алуу, же уюмдан сырткы өлкөлөрдүн унааларын мурункудан эселеген кымбат баада сатып алуу
алдында турат.
Мумтаз Маверанахрий
