Шамдагы урууларды колдонуу планы
Ахмад Абдулжавад
Шам жеринде жүз берип жаткан окуялардан ушуну байкоо мүмкүн, акыркы убактарда уруу аксакалдарына этибар бериле баштады. Мунун максаты – Американын саясий чечимин аткаруу аркылуу козголоңго чекит коюуну көздөп жаткан эл аралык келишимдерди жана пландарды ишке ашыруу. Анткени, муну аскерий топтор ишке ашыра албады. Эл Батышка баш ийген аскерий топторду колдоого алышын камсыздоо үчүн кошумча ресурс түзүү зарылдыгы жаралды. Азат кылынган көпчүлүк региондор уруучулук негизинде башкарылган соң, жогорудагы ролду аткарууга уруулардан ылайыктуу нерсе жок.
Түркия режими бул ресурсту түзүүгө киришти. Түркия режими 2017-жылы 10-сентябрда т.а. «Зайтун шагы» амалиятына киришүүдөн мурун урууларды Анкарада жыйынга чогулткан. Бул жыйын 2017-жылы 12-декабрда Истамбулда өткөрүлө турган араб урууларынын конференциясына даярдык болду. Истамбулдагы конференцияга алтымышка жакын уруулар катышты.
Истамбулдагы конференция өткөрүлүшүнөн мурун т.а. 2017-жылы 3-ноябрда «Куткаруу өкмөтү» түзүлдү жана уруулардын колдоосун алуу, бул «өкмөткө» мыйзамдуулукту берүү, элди тартуу, конференцияга катышпаган башка урууларды камтып алуу үчүн Шура Кеңешин түзүү иши башталды. 2018-жылы 26-июнда «Куткаруу өкмөтү» азат кылынган аймактарда Сирия урууларынын Шура Кеңеши түзүлгөнүн жарыялады.
Ушул доордо көптөгөн уруулардын кеңештери түзүлдү. Мисалы, Бану Халид кеңеши, Акийдат уруусунун кеңеши, Тай уруусунун кеңеши, Наим уруусунун кеңеши, Бушаъбан уруусунун кеңеши жана башкалар.
Бу кеңештерди түзүүдөн максат – алардын өкүлдүгүн Түркиядагы уруулардын жогорку кеңешине жана азат кылынган аймактардагы уруулардын шура кеңешине тартуу. Бул кеңештердин акыркы конференциясы 2018-жылы 12-декабрда Халаб шаарынын түндүгүндөгү Сажв айылында болуп өттү. Конференцияга Сирия козголоңчул жана оппозициячыл күчтөрүнүн улуттук коалициясы да катышып, «Тынчтыкты жана өлкөнүн бүтүндүгүн камсыздоо үчүн Сирияны Асад режиминен жана террорчу топтордон азат кылуу максатында биригүү» деген ураан көтөрүлдү.
Уруу аксакалдарынын бул конференциялардагы ролу – конференция соңунда сүрөткө түшүү жана катышуучуларга арналган түштүккө катышуу болду. Ошол эле учурда, көпчүлүк адамдар алардын бул сыяктуу жыйындарга катышуусу ар кандай конференцияга мыйзамдуулук түсүн берет, бул сыяктуу жыйында уруу аксакалдарына мындан башка роль жок деп ойлошууда.
Эгер, тарыхка кайтсак, уруулардын ролу маанилүү болгон. Пайгамбарыбыз ﷺ Аллахтын динине жардам алуу үчүн уруулардан нусрат сурады. Пайгамбарыбыз ﷺдын сийратына назар салган киши Пайгамбарыбыз ажылык маалында Мекке тегерегинде чатыр тиккен уруулардан жардам сураганын көрөт. Пайгамбарлыктын төртүнчү жылында Расулуллах ﷺ урууларга кайрылды жана ажылыкка келген урууларга даъват кылууну улантты. Уруулар Меккеге ажылык кылуу жана соода кылуу максатында келишчү, Расулуллах ﷺ ар жылы аларга кайрылып, даъватын алып барчу, ар бир урууга барып аларды өз-өзүнчө Исламга чакырчу. Алардын арасында ушул уруулар болгон: Бану Амир ибн Саъсаа, Мухариб ибн Хасфа, Фазара, Гассан, Мурра, Ханифа, Салим, Абас, Бану Наср, Кинда, Калб, Харис ибн Каъб жана Узра.
Расулуллах ﷺ пайгамбарлыктын он биринчи жылы Хазраж уруусунан болгон ясрибдик бир нече адамдар менен жолугушту. Алар өз урууларынын акылдуулары болушкан. Алар даъватты кабыл алып, Исламга киришти, кийин бул жөнүндө өз коомуна жеткиришти жана Авс менен Хазраж Аллахтын жана Расулунун ансарларына (жардамчыларына) айланышты. Урууларды Аллахтын динине жардам берүүгө даъват кылуу менен илманий режимди колдоого чакыруунун ортосунда чоң айырма бар.
Уруулар Пайгамбарыбыз доорунда бири-бири менен атаандашчу. Бирок, хижраттын сегизинчи жылынан т.а. Мекке фатхынан кийин, Табук жүрүшүнөн соң, Исламга каршы акыркы сепил кулаганда жана хак менен батылдын ортосундагы күрөштүн натыйжалары көрүнө баштаганда уруулар Исламга кирүүгө умтулушту. Пайгамбарыбыз ﷺга бардык тараптардан өкүлдөр келе баштады. Аллах Таала айтат:
وَرَأَيْتَ النَّاسَ يَدْخُلُونَ فِي دِينِ اللهِ أَفْوَاجاً
«Жана адамдар топ-топ болуп Аллахтын динине кирип жатышканын көрөсүң…» [110:2]
Ошол жылы алтымыш уруудан өкүлдөр келди. Мадинага келген уруулардын арасында эң көзгө көрүнгөнү Бану Тамим өкүлдөрү болду, алардын араб уруулары ичинде мартабасы жана адабияттагы аброю жогору эле. О.э. ушул уруулардын өкүлдөрү келишти: Нажран, Абдулкайс, Бану Ханифа, Ямандан Хамирин, Тай, Бану Амир, Бану Саъд ибн Бакр, Мурадийин, Кинда, Жарир ибн Абдуллах Бажлий, Сакиф, Тамим Дарий жана башкалар. Бул уруулардын өкүлдөрү ушул динди коргоо жана байрагын көтөрүү шарапатына ээ болуу үчүн келишти.
Ислам ушул уруулардын мартабасын көтөрдү жана алардын ысымдары Ислам дүйнөсүнүн зээнинде түбөлүк калды. Исламдын алгачкы доорлору эске алына турган болсо, ушул уруулар эске алынат. Анткени, алар Аллах жолунда согушту, башбаанек жана жардам беришти. Эгер, бүгүнкү уруулар улуу мартабаны каалашса Аллахтын динине жардам берүүдө ата-бабаларынын жолун жолдошсун жана Хизб-ут-Тахрир сунуштаган Пайгамбарлык минхажы негизиндеги Халифалык долбоорун кабыл алуу менен Аллахтын динине жардам беришсин. Эгер, силер: эмне үчүн Халифалык? – дер сурасаңар, биз: анткени, бул Роббиңердин буйругу! – деп айтабыз. Эгер, силер: эмне үчүн Хизб-ут-Тахрир? – деп сурасаңар, биз: анткени, бул фарз жеке тартипте эмес, жамаий таризде ишке ашырылат! – дейбиз. Аллах Таала айтат:
وَلْتَكُن مِّنكُمْ أُمَّةٌ يَدْعُونَ إِلَى الْخَيْرِ وَيَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنكَرِ وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ
«Араңарда жакшылыкка даъват кылган, маъруфка буйруп, мункардан кайтарган бир жамаат болсун, дал ошолор ийгилик табуучулар» [3:104]
Аллах түшүргөн шариат менен өкүм жүргүзүүнү кайра орундатуу үчүн шаръий жол менен аракет кылып жаткан жалгыз жамаат – бул Хизб-ут-Тахрир. Эгер, кимдир бирөө: Халифалыкты тикелөө куру кыял! – деп айтса, ага Аллах Тааланын ушул сөзү менен жооп беребиз:
وَنُرِيدُ أَن نَّمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْأَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِينَ
«Биз жерде кордолгон кишилерге камкордук кылууну, аларды жетекчилерге жана мураскорлорго айлантууну каалайбыз» [28:5]
Эй Аллахым, бизди ушул Халифалыктын аскерлеринен кылгының!
Роя гезити
