Эрдоган ШКУну Европа Союзунун ордуна алтернативдүү вариант катары көрүүдө
Түркия 50 жылдан ашуун убакыттан бери Европа Союзуна кошулуу үмүтүндө Европа мамлекеттеринин артынан иттей жүгүрдү. Бул мезгилде Европа Союзу Түркияга удаама-удаа талаптарды коюп келди. Түркия болсо бул талаптарды аткаруу үчүн Европа Союзу менен сүйлөшүүлөрдү жүргүздү.
Европа Союзу Түркия биримдикке мүчө болуп кириши үчүн 35 бөлүмдөн турган талаптарды сунуштады. Европа Союзу адамдар жана товарлардын эркин аракетин камсыздоо, адам укуктарын коргоону күчөтүү, соттор көз карандысыздыгын кеӊейтүү, социалдык түзүмдү өнүктүрүү, билим берүү жана маданият тармагын модернизациялоо, тышкы саясатты Европа баалуулуктарына ылайыкташтыруу талаптарын койду. Ушул талаптарды аткаруу аркылуу Түркия Европа мамлекетине айланат имиш.
Ошону менен бирге Түркия өкмөтү мамлекет ичкерисиндеги реформалардан тышкары Түркия ЕВропа Союзу коомчулугун канааттандыра турган чечим кабыл алышы керек болот. Т.а. Түркия Кипр республикасын таанышы, күрт маселесин чечиши, 1915-жылы армяндарды геноцид кылганын моюнга алышы керек.
Түркия 35 шартты толук аткарган күндө да түздөн-түз Европа Союзуна кире албайт. Анткени, ал үчүн ар бир мамлекеттин ыраазылыгын алышы керек болот.
Белгилүү болгондой, Франция Түркиянын Европа Союзуна киришине каршылык көрсөтүп келет, Кипр болсоТүркиянын Европа Союзуна мүчөлүгү жолунда кабыл алына турган ар кандай токтомго вето коюшун ачык айтып келет.
Жүргүзүлгөн натыйжасыз сүйлөшүүлөрдүн артынан Түркия Европа Союзуна мүчө болуудан үмүтүн үзгөн окшойт, же болбосо башка алтернативдүү варианттар да бар экендигин эске салуу менен Европа Союзун эскертип коймокчу болгондой.
Түркия президенти Режеп Таййип Эрдогандын айтымында, Европа Союзуна мүчө болуу мамлекет үчүн бирден-бир вариант эмес. Ал Шанхай Кызматташтык Уюмуна мүчө болууну алтернативдүү вариант катары көрүүдө.
Эрдоган Өзбекстанга болгон сапарынан кайтып бара жатканда жергиликтүү журналисттердин суроолоруна жооп берип жатып ушул тууралуу сөз кылган. Ал Түркия ондогон жылдардан бери Европа Союзуна мүчө болуу үчүн натыйжасыз аракет кылып келе жатканын айтып өткөн.
Эрдоган: “Европада Brexit окуясынан кийин дагы ушундай окуялар кайталанышы мүмкүн. Мындай маанайдагы добуштар Франция жана Италиядан угулуп жатат. Бул шарттарда Түркия өзүн тынч эле сезсе болот. Европа Союзуна мүчө болууну Түркия үчүн жападан-жалгыз мүмкүнчүлүк катары кароого болбойт. Маселен, “Шанхай бештигинде” орун алсак эмнеге болбосун?” – деди.
Эрдоган Россия президенти Владимир Путин жана Казакстандын өлкө башчысы Нурсултан Назарбаев менен ШКУга мүчө болуу маселесин талкуулагандыгы туурасында айтып өттү.
