Кытайдын Шинжаӊ уйгур автономиялуу областынын борбору Үрүмчүдө болгон жардыруунун натыйжасында өлгөндөрдүн саны 31ге жеткендиги кабарланууда.
Кытайдын расмий “Синхуа” маалымат агенттигинин кабар беришинче, Үрүмчү базарында эӊ эле жок дегенде онго жакын жарылуу болгон жана жарылуунун натыйжасында 90дон ашуун адам ар түрдүү деӊгээлде жараат алган.
Жергиликтүү убакыт менен таӊкы саат 8:00дө белгисиз адамдар эки автомобилде шаардык базардын аймагына кирип барып, адамдарга карай бир нече жардыруучу заттарды ыргыткандыгы айтылууда.
Кытай бийлиги бул окуяны террорчулук аракет деп баалап, коомчулукту сергектикке чакырды.
Бул окуя жөнүндө кабар берилгенден кийин Кытай Коммунисттик партиясынын башкы катчысы, Кытай Элдик Республикасынын президенти жана Борбордук аскерий кеӊештин төрагасы Си Цзиньпин бир катар маанилүү көрсөтмөлөрдү берди. Ал террорчуларды тез арада издеп табууну талап кылып, террорчулар катуу жазалана тургандыгын айтты о.э. жарадар болгондорго ыкчам жардам берүүнү уюштурууга жана өлгөндөрдүн жакындарына жардам берүүгө көрсөтмө берди. О.э. коомчулукту сак болууга чакырып, негизги жерлерде көзөмөлдү катуу күчөтүүгө буйрук бергендиги айтылууда.
Түркстан:
Чыгыш өлкөлөрүн фатх кылуу доорунда Ислам кошуундары Чыгыш Түркстан жерлерине чейин жетип барышкан жана бул өлкө атактуу кол башчы Кутайба ибн Муслим ал-Бахилий башчылыгында фатх кылынган. Ошол кезде бул аймак Кашкар деп аталган.
Фатхтан кийин бул өлкөнүн калкы мусулмандар менен жизя төлөөгө келишип алышкан. Бир аз убакыт өткөндөн кийин алардын падышасы Ислам динин кабыл алган жана ошондон кийин Ислам тездик менен жайыла баштаган.
Аббасийлер халифалыгы доорунда (750-1258-жылдар) Кытай бул өлкөнү басып алган. Бирок, аббасийлер мусулмандарга жардам колун созуп, аларга аскерий жардам көрсөткөн. Натыйжада, алар Кытай зулумунан кутулушуп, кудуреттүү аббасийлер мамлекетинин коргоосу астына өтүшкөн.
Бул жерлердин түпкү калкы түркий элдер болуп эсептелишет. Түркстан мусулмандары Андалусия өнүгүүсү менен теӊтайлаша турган өтө чоӊ өнүгүүгө жетишкен, аймакта маданият, соода жана иштеп чыгаруунун, айрыкча кагаз өнөржайынын өнүгүшүнө өтө чоӊ салым кошушкан.
1949-жылы коммунисттик Кытай мамлекети Чыгыш Түркстанды басып алып, “Синьцзян” т.а. “жаӊы жер” деп атаган. Кытай бийлиги учурда өлкөнүн мусулман калкын башка жерлерге көчүрүү жана кытайлык хандарды бул өлкөгө көчүрүп келүү саясатын жүргүзүүдө. Ошону менен бирге баскынчылар исламий эстеликтерди жок кылууга аракеттенүүдө жана тынымсыз көрүнүштө өлкөнүн табигый байлыктарын ташып кетүүдө.
Өлкө табигый байлыктарга мол болушуна карабастан, өтө көпчүлүк мусулмандар жакырчылыкта күн көрүүдө. Анын үстүнө, Кытай бийлиги мусулмандардын көбөйүшүн да чектеп койгон жана натыйжада 25 миллиондук уйгур калкы бүгүнкү күнгө келип 15 миллион болуп калган. Мусулман улуту катуу зулум-кордук себептүү азайып бара жатат. Андан тышкары, мусулмандарга исламий илимдерди үйрөнүүгө, ал тургай, Куран окууга да тыюу салынган.
Бүт дүйнө мусулмандары жымжырт, акыйкатта болсо алардын көз алдында Андалусия кырсыгы кайталанууда!
