بِسْمِ اللهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ
Яхудий вужуду кризиске батып, жөргөмүштүн желесинен да алсыз абалга жетти!
Доктор Ибрахим Тамимий
«Биз ичкериден жок кылуу менен коркунуч жаратып жаткан тарыхий кризистебиз. Биз (израиль) мамлекети башынан өткөргөн эң оор учурдун биринде турабыз. Бул үлкөн улуттук коркунуч экенин билебиз… (израиль) армиясы биздин армиябыз, ал бизди коргоп жатат, ал биз үчүн абдан маанилүү… Бул армия талкуудан четте калат деп үмүт кылабыз». Бул яхудийлердин президенти Ицхак Герцогдун яхудий вужуду башынан өткөрүп жаткан ички кризиске берген баасы. Бул сөздөрдү ал улуттук бийлик органдарынын 100 жетекчиси катышкан чукул жыйынында айтты.
Бул сөздөр яхудийлердин жетекчилери «өлкөнүн» ичинде болуп жаткан иштерден өтө кооптонуп жатышканын көрсөтүп жатат. О.э. Герцог кооптуу саясий жана экономикалык акыбеттерден кабар берип жаткан азыркы кризистен чыгуу үчүн эки лагерди: Нетаньяху жетектеген өкүмдар коалиция менен Лапид жетектеген оппозицияны бир столго отургузуп, сүйлөшүүгө мажбурлоого ишенип жаткан болсо да, бирок, анын бул сөздөрүнүн реалдуу вакиълиги бар. Бул вакиълик яхудийлердин жасалма вужудунун биримдигине коркунуч туудурган үрөй учурган түшкө айланды. Түпкүлүгүндө, бул вужуддун адаттан тыш, аномалиялык турпаты эч кандай ички кризиске туруштук бере албайт. Эми, учурдагы кризисти кантип көтөрөт, элестете бергиле?! Себеби, бул кризис кеңейип, аскерий мекеменин иш-аракетин кыйроого жакындаштырды, кызмат көрсөтүү, саламаттыкты сактоо, таалим, экономика сыяктуу тармактар толук кыймылсыз абалга келди. Бир тарапта өкмөткө каршы демонстрациялар, экинчи тарапта аны колдогон демонстрациялар элдин ортосунда кагылышуулар же жарандык согуш чыгышы менен коркунуч туудурууда! Ушундай абалда Герцогдун бул билдирүүсү вакиъликте өз тастыгын таап, аны да, башка яхудий жетекчилердин да тынчын бузуп жатканы табигый.
“Болуп көрбөгөн” деп сүрөттөлгөн нааразылык демонстрациялар жана мекемелердеги козголоң яхудий вужудунун сыртында, айрыкча, ири мамлекеттерден турган союздаштарына жана айланадагы режимдерге таасир кыла баштаган саясий кризиске алып келди. Алардын айрымдары бул вужуддун тагдырына кабатырлануу билдирип жаткан болсо, башкалары жаңы өкмөт доорунда анын азыркы жана келечегине коркунуч салып жаткан акыбеттерден эскертишти.
Болуп жаткан бул нерселерге токтолуп, бул баскынчы вужуддун ички иши көңүл бура турган нерсе эместигин, себеби, ал баскынчы вужуд экендигин да унутпайбыз. Бирок, бул вужуддун ичинде болуп жаткан иштерге – анын өтө күчсүздүгүн көрсөтүп берүү максатында – айтып өтөбүз. Себеби, кээ бирөөлөр аны күчтүү мамлекет деп элестетет. Бирок, түпкүлүгүндө ал өтө күчсүз вужуд.
Эмне болуп жатканын бат түшүнүү үчүн яхудий вужудунун ичинде эки бөлүктөн турган бөлүнүү бар экенин баса белгилемекчибиз:
Биринчи бөлүк – калк. Учурда адамдар эки лагерге бөлүнгөн. Бири оңчул партияларды жана диний оңчул канатты өз ичине алган оңчулдар лагери. Бул лагердегилер диний жана саясий багытты, ал тургай гомосексуализмди, жынысты өзгөртүүнү жана толук ахлакый бузукулукту каралаган яхудий жамаатынын баалуулуктарын туюнтушат. Экинчи лагердегилер оңчулдар, орточулдар жана солчулдар, негизинен либералдар аралашып, алар саясий либералдык багытты, демократиялык коомдун баалуулуктарын, гомосексуалдардын укуктарын жана башкаларды туюнтушат. Алардын пикиринде, биринчи лагерь учурдагы демократиялык либералдык мамлекетти диний диктатор мамлекетке өзгөртүүгө жана бийлик экинчи лагерь менен келише албай, аны жок кылууга аракет кылууда. Биринчи лагердин пикиринде, экинчи лагердегилер яхудийлердин Фалестинди бардык жерин ээлөө долбооруна жана маъбад курулушуна каршы чыгышууда.
Яхудий калкынын арасында бөлүнүү бар жана бул дагы да кеңейе берет. Муну сот системасындагы өзгөрүүлөргө гана каршы болбой, оңчул лагердин багытына да каршы болгон кеңири көлөмдөгү нааразылык демонстрациялары көрсөтүп турат.
Экинчи бөлүк – саясий чөйрө. Алардын бир тайпасынын пикиринде, яхудийлердин Фалестиндеги арзууларын камтыган долбоорду жана пландарды ишке ашыруунун убагы келди, бул иште ушул саясий чөйрөдөгүлөр өздөрү чечим чыгарышат, Америка администрациясынан жашыл чырак жандырышына муктаж эмес, Американын регионду тынчтандыруу каалоосун да, чыр-чатакты чечүү үчүн саясий көз караштары да кызыктырбайт. Бул Бен-Гвирдин: «Биз Америка байрагындагы дагы бир жылдыз эмеспиз», – деген сөзүндө өз тастыгын тапты. Дагы бир топ бар, алар Америка менен келишип аракет кылуу, анын саясатына шайкеш саясат алып барып, анын достугунан жана чыр-чатакты токтотуу каалоосунан пайдалануу яхудий вужудунун кызыкчылыктарына кызмат кылат деген пикирде.
Ошентип, бул калк ичтен бөлүндү, расмий чөйрөлөр да «мамлекеттин» кызыкчылыгы жана аларды ишке ашырууда колдонула турган ыкма жана каражаттар, убакыт маселесинде экиге бөлүнүштү. Кээ бирлери тоороттогу «убадага» мас болуп аракет кылып жатышкан болсо, кээ бирлери Американын көрсөтмөлөрү боюнча аракет кылышууда. Бул болсо, яхудий вужуду өтө күчсүздүгүн, ички биримдик да, тышкы саясаттагы биримдик да жок экенин көрсөтүүдө. Баарынан да маанилүүсү, бул вужуд Америкага катуу байланып калып, өзүнчө эгемендүү вужуд эмес. Эгер, Америка бул коргоону токтотсо, ал кулайт жана жок болот. Ошондуктан, ал жөргөмүштүн желесинен да назик вужуд.
Бирок, яхудий вужудундагы бул күчсүздүккө карабастан, болуп жаткан окуялар анын кыйроосунан жана өз-өзүнөн ойрон болушунан кабар берүүдө деп айтпоо керек. Себеби, анын ичинде болуп жаткан чыр-чатак жана анын акыбетиндеги бөлүнүүлөр бир чөйрө ичинде калат, сыртка чыкпайт. Бардык яхудий партиялар, Америка, ири мамлекеттер жана алардын малайлары бул баскынчы Умматтын денесинде рак болуп турушу туурасында бир пикирде. Мисалы, Америка Нетаньяхунун тизгинин тартып коюуну жана анын планын бекер кылууну каалап жатат. Себеби, Американын пикиринде бул план регионду алоолонтот жана яхудийлердин өзүнө коркунуч туудурат. Ошондуктан, Америка нааразылык демонстрацияларды жана оппозициячыл партияларды колдоп-кубаттады жана бул жагдай демонстрацияларга күч берди. Айтканча, Америка демократиянын тарапкери эмес, бул анын сөзү гана. Ал сот системасына өзгөртүү киргизүү ишке ашпашын каалайт. Себеби, бул нерсе Нетаньяхунун айыптан кутулушуна алып келип гана калбастан, ал жерде аннексия жана Акса мечитине байланыштуу саясий акыбеттерге да себеп болот. Ошондуктан, Нетаньяху өз пикиринен бир аз артка чегиниши менен, Америка аны алкыштады жана сүйлөшүүгө чакырды. Себеби, ал калктын шайланган өкмөттү күч менен кулатуу талабы жарандык согушка же олуттуу кризиске алып келишин түшүнөт.
Ушул себептен улам, учурдагы оюн канчалык кооптуу болсо да, бирок, тизгинделген абалда калат жана яхудий баскынчынын вужудуна коркунуч туудурбайт. Ал эми, анын вужудуна бирден-бир реалдуу коркунуч – өлкө ичинде болуп жаткан окуялар эмес, тескерисинче, Ислам Умматы жана анын армиялары.
Тыянак: душмандын ичинен кулашын күтүү – жаңылыштык, алсыздык жана багынуу, ал тургай, ал силкинип жаткан болсо да. Тескерисинче, анын алсыздыгы кайда экенин аң-сезимдүү түшүнүп, Фалестин маселесинин ээлерине түрткү болсун үчүн ачып берүү керек. Фалестин маселесинин ээси – Ислам Умматы. Уммат ушул маселени ар тараптуу чечип, бул вужуддун күлүн көккө сапырышы керек. Күбө болуп жатканыбыздай, бул окуялар Аллах Тааланын:
﴿لَا يُقَاتِلُونَكُمْ جَمِيعاً إِلَّا فِي قُرًى مُّحَصَّنَةٍ أَوْ مِن وَرَاءِ جُدُرٍ بَأْسُهُم بَيْنَهُمْ شَدِيدٌ تَحْسَبُهُمْ جَمِيعاً وَقُلُوبُهُمْ شَتَّى ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لَّا يَعْقِلُونَ﴾
«Алар (яхудийлер) биргелешкен абалда, силер менен жалгыз калаа-коргондуу кыштактар ичинде (бекинип) же дубалдар артында гана согуш кыла алышат (т.а. эч качан силерге каршы ачык согушка чыга алышпайт). Алар өз араларында күчтүү-кубаттуу (т.а. согуш болбостон туруп, өз-ара күч-кубаттуу экендиктери тууралуу апырта беришет, бирок согуш убагында алар алсыз-коркоктор). (Ооздорундагы сөздөрүнөн) аларды биримдүү деп эсептейсиң, (бирок) жүрөктөрү (ички дүйнөсү) ар түрдүү. Буга себеп, алардын акылсыз коом экендиктери» [59:14]
деген аятын эске салууда. Биз ынтызар болуп күтүп жаткан, Уммат жана Уммат кошуундарын аракетке чакырып жаткан нерсе Аллах Тааланын ушул аятында камтылган:
﴿فَإِذَا جَاءَ وَعْدُ الْآخِرَةِ لِيَسُوءُوا وُجُوهَكُمْ وَلِيَدْخُلُوا الْمَسْجِدَ كَمَا دَخَلُوهُ أَوَّلَ مَرَّةٍ وَلِيُتَبِّرُوا مَا عَلَوْا تَتْبِيراً﴾
«Качан кийинки (бузукулуктун) убакыт сааты келгенде, (алар дагы) жүздөрүңөрдү кара кылуулары, абалкы ирет киргендери сыяктуу Масжидул (Акса)га кирүүлөрү үчүн о.э. ээлеп алган (бардык) жерлерди ойрон кылуулары үчүн (дагы душмандарыңарды силердин үстүңөргө жиберебиз)» [17:7]
Аллах Тааладан муну жакын кылышын сурайбыз.
Роя гезити, №437, 2023-жыл, 5-апрель.
