Женева – 4 сүйлөшүүлөрүнүн натыйжалары
Швецариянын Женева шаарында башталган Сирия боюнча сүйлөшүүлөрдөн төртүнчү туру аяктады. Бешинчи туру үчүн март айында тараптар Женевага чакырылышат. Бул туурасында БУУнун Сирия маселеси боюнча атайын өкүлү Стеффан де Мистура билдирди.
Сүйлөшүүлөр жараянында Мистура бардык тараптар т.а. Насир аль-Харирий башчылыгындагы оппозиция өкүлдөрү, Башар Асад режиминин өкүлдөрү жана Каир менен Москва өкмөтүнө жакындыгы менен таанылган топтор менен өз-өзүнчө учурашып чыкты.
БУУ өкүлүнүн билдиришинче, тараптар коопсуздук кеңешинин 2254-сандуу чечиминде көздө тутулган убактылуу өкмөт, Конституция түзүү, адилеттүү жана эркин шайлоорлорду уюштуруу о.э. “ишенимдүү иш-чаралар жана терроризмге каршы күрөш” үстүндө келишип алышкан.
“Алдыңкы күндөрдө БУУ баш катчысы Антонио Гутеррес жана Коопсуздук Кеңешин кабардар кылыш үчүн Нью-Йоркко барамын. Алар менен пикир алмашкандан кийин тараптарды март айында 5 тур сүйлөшүүлөрүнө чакырамын”, деди Мистура.
Насир ал-Харирий башчылыгындагы оппозиция делегациясы Мистура менен учурашуулардан кийин уюштурулган пресс-конференцияда “Сүйлөшүүлөрдүн төртүнчү турун анык натыйжалар менен жыйынтыктабай жатсак да, бирок бул жолку жолугушуулар жемиштүүрөк болду. Алгачкы жолу саясий өткөөл доор жана Сириянын келечегин терең талкууладык”, деди.
Туркистон:
Жалпыга маалым болгондой, Женевада мындан мурун үч жолу учурашуулар болуп өттү. Булардан эч кандай жыйынтык чыкпады. Т.а. АКШ Сирияда өзү каалаган абалды пайда кыла албады. Бирок Женева 4 сүйлөшүүлөрү мурункулардан бираз башкача болду. Анткени АКШ Женева 1-2-3 сүйлөшүүлөрү өткөрүлүп жаткан убакта азыркысындай оппозициянын чоң бөлүгүн сүйлөшүүлөр столуна отургуза алган эмес. Т.а. Женева 1-2-3 сүйлөшүүлөрүндө оппозиция атынан катышкандар Сирия ичинде сөзү өтпөй турган кимселер эле. Бирок Астана жана Женева 4 сүйлөшүүлөрүндө АКШ сүйлөшүү столуна аскерийлер өкүлдөрүн да отургуза алды. Биз билебиз, Сирия маселесинде тышкарыдан ким эмне туурасында чечим кылса кылсын, эң маанилүүсү бул чечимдердин Сирия ичкерисинде кабыл кылынганыдыр. Бүгүнкү күнгө чеин болгон келишүүлөр туурасында Сирия калкы чет эл мейманкаларында жаткан кимселердин учурашуулары жана чечимдердин эч кабыл албай жаткан эле. Бирок азыркы сүйлөшүү столуна отургандар болсо, мейли жасалма жана саткын өкүлдөр болсо да, мейманканаларда жазданып жаткан кимселер эместигин көрсөтүүдө. Ушундан улам Женева 4 сүйлөшүүлөрү мурункулардан бираз башкача болду, деп айтыш мүмкүн.
Бирок бул – АКШ мындай сүйлөшүүлөр аркылуу негизги макстына жетишти, деген маанини түшүндүрбөйт. Себеби Женева 4 сүйлөшүүлөрү баштала электен мурун де Мистура бул сүйлөшүүдөн бирер натыйжа күтпөй жаткандыгын билдирген эле. БУУ баш катчысы Гутеррес да “Биз Женева учрашууларынан бирер натыйжа күтпөйбүз”, деп баянат берген эле. Болгону жетишилген нерсе ушул болду, тараптар ортосунда жаңы конституция түзүү жана өтүү жараяны туурасында кээ бир келишимдер түзүлдү.
