Кыргызстан менен Россия биргелешкен абадан коргонуу системасын түзөт
Кабар: Кыргызстан менен Россия абадан коргонуу боюнча биргелешкен система түзөт. РФ өкмөтүнүн сайтында жарыяланган кабарда айтылышынча, аталган системаны түзүү боюнча макулдашуу Мамлекеттик Думага жана Федерация кеңешине ратификациялоого киргизүү үчүн президенттин кароосуна коюлган.
Биргелешкен абадан коргонуу системасын түзүү жөнүндөгү макулдашууга 2022-жылдын 16-августунда кол коюлган. Ошондон кийин Россия президенти тийиштүү түзүмдөргө Кыргызстан тарап менен сүйлөшүүлөрдү баштоо боюнча тапшырма берген.
Келишим күчүнө кирсе, россиялык аскерлерди Кыргызстанда жайгаштыруу үчүн кыргыз тарап Россияга келишимде көрсөтүлгөн мөөнөткө чейин беш гектар жерди акысыз бериши керек болот.
Кудум ушундай келишим 2021-жылы Россия менен Тажикстанда ратификацияланган.
Комментарий: Жогорку Кеңештин Эл аралык мамилелер, коргоо жана коопсуздук боюнча комитети 2020-жылы 9-июнда Россиянын Канттагы авиабазасы боюнча келишимдин айрым беренелерине өзгөртүүлөрдү киргизүү туурасындагы протоколду ратификациялаган. Ал протоколго ылайык, Канттагы аскер базанын учуп-конуу тилкеси оңдоо үчүн Россиянын менчигине өткөрүп берилген.
2022-жылдын декабрь айында Жогорку Кеңештин бюджет, экономика жана фискалдык саясат боюнча комитети Бишкектеги эки имаратты эки тараптуу келишимдин негизинде Россиянын чек ара ызматына 49 жылга ижарага берүүнү жактырган. Ал эми, Россия тарап имараттарды ижарага алуунун ордуна сатып алуу сунушу менен чыккан. “Кыргызстандын мыйзамчылыгында имаратты, кыймылсыз мүлктү сатып алуу боюнча тоскоолдуктар жок” деген шылтоо менен имаратка чектеш жайгашкан жер тилкеси 49 жылга ижарага бериле турган болгон. Россияга бериле турган имараттын жалпы аянты 2 миң чарчы метрден ашуун. Ал имарат Бишкектин Жибек Жолу жана Күрөңкеев көчөлөрүндө жайгашкан. Россия бул имаратты сатып алса, ал бул өлкөнүн менчигине өтөт. Мындан тышкары, Кыргызстанда Россиянын төрт аскерий объекти – Кант авиабазасы, Ысык-Көлдөгү сыноо базасы, сейсмостанция жана РФ аскер деңиз флотунун байланыш тармагы да бар. Кыргыз өкмөтү алардын ишмердүүлүгүнө кирише албайт… Эгер абадан коргонуу боюнча биргелешкен система түзүлө турган болсо, табигый түрдө Кыргызстан жер берет, ал эми жабдык жана адистер – адистер маскасы артында шпиондор да – Россиядан келет. Система жайгаша турган жер да Россиянын менчигине өткөрүп берилет. Мына ошондо жер эле эмес, Кыргызстандын аба мейкиндиги да толугу менен Россиянын көзөмөлүнө өтөт. Башчыларыбыз болсо “эгемендүүбүз” деп көкүрөк кагып, жерлер “убактылуу ижарага” берилгенин, белгиленген мөөнөт аяктаганда чыгып кетерин айтып элди алдагандан чарчашпайт.
Шаръий жактан алганда, исламий өлкөлөрдө чет элдик атайын кызматтардын тыңчылык жана террочулук кылышына, кол тийбестикти бузуп, саткындарды сатып алуу менен алектене турган “ийин”дерди курушуна жол берилбеши керек. Колонизатор мамлекеттер басып, эээлеп алган жерлерин эч качан өз ыктыяры менен таштап чыгып кетишпейт. Аларды өзүнөн кубаттуу болгон башка бир күч гана мажбурлап чыгара алат. Аллахтын изни менен жакынкы күндөрдө кайрадан тикелене турган Ислам мамлекети иш жүзүндө согуш абалында болгон колонизатор мамлекеттер элчиканаларды ачышына о.э. өлкөдө бирер мамлекеттин аскерий базасы болушуна, колонизатор мамлекеттин аскерлери мамлекетте ээн-эркин сайрандап жүрүшүнө эч качан жол бербейт.
Абдурахман Адилов
