Кыргыз-тажик чек арасында кайрадан жаңжал чыкты

Кыргыз-тажик чек арасында кайрадан жаңжал чыкты

Улуттук коопсуздук боюнча мамлекеттик комитетинин Чек ара кызматы бүгүн, 27-январда кечки саат 18:30дар чамасында Тажикстан Баткен-Исфана жолунун Төрт-Көчө аймагын бир тараптуу жаап койгонун кабарлады.

Маалыматка караганда, кечки 17:30дан 18:30га чейин жолду тосуу башталган. Эки мамлекеттин чек ара өкүлдөрүнүн жолугушуусунан кийин саат 19.30да кайра ачылган. Бирок 19.35 чамасында кырдаал курчуп, Төрт-Көчө жана Чыр-Дөбөдө эки өлкөнүн чек арачылары атышып баштаган. Натыйжада, Кыргызстандын төрт аскери жарадар болду. Ал эми, “Озоди” радиосу өз булактарына таянып, чек арадагы атышуудан тажик тараптан бир жайкын тургун каза болгонун жазды.

Белгилей кетсек, 2009-жылы эки тараптуу кабыл алынган протоколдун негизинде Төрт-Көчөнү кесип өткөн жол курулган. Коопсуздук кеңешинин катчысы болуп турган учурда бул протоколго кол койгон Адахан Мадумаров ушул күндөрү атайын кызматта сурак берип жатат.

Комментарий: Тилекке каршы, акыркы жылдары эки мусулман калк кыргыз-тажик чек арасында жаңжалдар байма-бай катталууда. Негизинен, бул жаңжалдар Орусиянын басымы натыйжасында уюштурулат. Айрым учурда ички саясаттагы кызыкчылыктан, кээде улутчулдуктун кесепетинен да жаңжалдар тутанып кетүүдө. Мындай окуялар адам өлүмү менен да коштолуп келет. Демек, чек ара жаңжалдарынан кутулуу үчүн мына ушул факторлордон кутулуу зарыл. Башкача айтканда, эки мусулман калк колонизатор орустун пландары өз учурунда аңдап жетип, анын провакациялык аракеттерине жол бербөө керек. Экинчиден, өз калкынын кызыкчылыгы менен келечегин кожоюндарынын планы үчүн курмандыкка чалууга даяр болгон жетекчилердин кылмыштуу аракеттерин тыйып, коомдук пикир аркылуу токтотуп калуубуз керек. Мындан тышкары, эки мусулман калкты душманга айлантып жаткан ыплас улутчулдук, мекенчилдик пикирлеринен кутулуубуз шарт. Мындай төмөн пикирлер арабызга каапырлар тарабынан мусулмандарды бөлүп-жаруу үчүн атайын себилүүдө. Бул пикирлер жараксыз, ыплас экени талашсыз. Болбосо, казактардын менменсинген улутчулдугу орус каапыр аскерлери карапайым калкты кырып жатканда кайсы кумга сиңип кетти? Ошондуктан, адамдар эмне үчүн чегара окуяларынын курмандыктары болуп калып жатышканына терең назар салуулары керек. Ислам арам кылган “улутчулдук” жана “мекенчилдик” идеяларынын дүйнө-акыреттеги кесепеттерин ойлонуулары зарыл. Анын ордуна бири-бирин толук Исламга чакырсын. Билгени билбегенине үйрөтсүн. Мына ошондо, каафирлердин өз ара кырды бычак кылып коюп башкара бермей планы жокко чыгат. Кыбыласы, Китеби, Пайгамбары а түгүл кабыры бир эл камыр-жумур жашоо кечирүү үчүн бул иш абдан маанилүү. Ал эми, чегара маселелерин түпкү чечими болсо, Халифалык Мамлекетин тикелөөдө жатат. Анткени, Халифалык бүгүнкү дүйнөдөгү империалисттик системаны уратып, алар чийген чегараларды жокко чыгарат, каафир колонизаторлорду өлкөлөрүбүздөн кууп чыгат, улутчулдук жана мекенчилдик идеяларын жоготуп, “мусулмандар – бир туугандар” идеясын киргизет. Демек, аракет кылуучулар мына ушул жолдо аракет кылып калышсын.

Мумтаз Маверанахрий