Кыргызстан: «Саясий айт»
Быйыл 3-июнь кечинде шавваль хилалы көрүнгөндүгү шаръий тастыгын тапкандыгына карабастан, Кыргызстанда 4-июнда т.а. Айт күнү ооз бек болуп, Айт намазы бир күн кеч окулду. Буга себеп, мамлекет жана муфтият тарабынан айт күнүнүн расмий түрдө ката белгилениши болду. 2014-жылкы Орозо айтта да ушундай окуя болгон эле. Анда муфтияттагылар өз каталарын сезгендиктери себептүү “бул айт саясий айт болуп калды” дешкен.
“Саясий айт” демекчи, чынында мунун дүйнөлүк жана эл аралык саясий мааниси бар. Дүйнөлүк саясаттан алганда, айттардын мындайча ар түрдүү белгилениши кафирлердин Исламга каршы күрөшүнө кызмат кылат. Анткени, мусулмандардын бир күндө айтты белгилеши, аларды ушул маселеде пикир жана туйгу жагынан бириктирет. Бул болсо, мусулмандардын башка маселелерде да биригишине салым кошот. Ошондуктан, кафирлер айттын ар башка күндөрү белгиленишине кызыкдар. Мисалы, быйыл Саудия, Түркия жана Россиянын айт белгилөөсү шаръий белгилөөгө дал келди, бирок, алардын сарай уламалары болсо, “ар бир мамлекет жарандары өз мамлекетиндеги белгилөөгө моюн сунушу керек” дешти. Мындай бузук пикирлерден максат, бул өлкөлөрдүн мусулмандарын бир бүтүн Ислам Мамлекетинде биригүүдөн алыстатуу.
Эл аралык саясаттан алганда, мындай “саясий айттар” малай акимдерибиздин колонизатор кожоюндарына карата мамилесине карай белгиленет. Мисалы, 2014-жылы Кыргызстанда Россия таасири күчөп кеткен эле (маселен, ошол жылы июнда Россия Бишкектен АКШ авиабазасын чыгартып жиберген). Жана ошол жылкы Орозо айт Россияда 28-июль деп белгиленип (негизи, туурасы 27-июль болгон эле), анда Кыргызстан Орусияга ээрчиген. Ошондо Кыргызстан муфтияты өздөрүнүн айтты белгилөөсүнө дээрлик Россия муфтиятынын кептерин “далил” кылып келтиришкен, эч кандай шаръий далил келтиришкен эмес.
Быйылкы айт белгилөө, эл аралык саясий өңүттөн алганда, андагыдан айырмаланат. Азыр АКШнын Орто Азиядагы саясаты кайрадан жанданып жатат. Бул саясаттын негизи – Орто Азия өлкөлөрү арасында интеграцияны күчөтүп, ал аркылуу бул өлкөлөрдүн Россияга көз карандылыгын кыскартуу. Бул саясатка Өзбекстан жана Казакстан бийликтери өзгөчө кызыкдар. Муну алардын саясий-экономикалык мамилелеринен көрүп жатабыз. О.э. АКШ Орто Азия өлкөлөрүн Афганистан аркылуу Азиянын башка өлкөлөрү менен болгон интеграциясын күчөтүүгө жан үрөп жатат. Бул жаатта бир нече ири долбоорлор ишке салынган. АКШнын Орто Азияга карата ушундай саясий багытынын алкагында, былтыр Кыргызстан, Өзбекстан жана Казакстан айттарды бир күнгө белгилөөгө келишип алышкан. Кийин буга Тажикстан да кошулган. Былтыр Казакстан, Өзбекстан жана Кыргызстан муфтияттары келишип алып, Айт күнүн алдын ала белгилешкен. Быйыл да Алматыдагы В.Г. Фесенков атындагы космостук изилдөөлөр жана технологиялар улуттук борборунун маалымдамасына таянып, Рамазандын башталышын алдын ала белгилеп коюшту. Бул күн 6-май болуп белгиленди. Ушуга ылайык, Орозо айты да так эле ушундай алдын ала белгилеп коюлду. Ошондуктан да, муфтият эч бир шарий далилдерсиз жана акылга да сыйгыс шылтоолор менен ушул каталыгында катуу туруп алды.
Демек, быйылкы айттагы адаштыруу АКШ кызыкчылыгына кызмат кылып калды. Ошондуктан да, КР президентин төмөнкү мамлекеттердин башчылары куттукташты:
Орто Азиядан Өзбекстан, Тажикстан, Түркмөнстан президенттери о.э. Казакстандын учурдагы жана экс-президенттери, Азербайжандын АКШга малай президенти, Афганистандын АКШга малай президенти о.э. Батышка малай араб ж.б. мусулмандар өлкөлөрүнүн мамлекет башчылары.
Ушуларга байланыштуу Кыргызстан мусулмандарына кайрылабыз:
Эй бийлик ээлери, силер жарандар менен мамлекет ортосундагы алакаларга тиешелүү ар бир иш-амалдар үчүн жоопкерсиңер. Кафир кожоюндарыңар ортосундагы күрөштө “оюнчук” болуп, Аллахтын динине каршы чыгууну токтоткула. Бул дүйнөдө малайлык кордугун тартып жатсаңар, ахиреттеги көрө турган кордугуңар ачуу азап болот.
Эй муфтият кызматкерлери, айтты натуура белгилөөнүн жогорудагыдай себептерин көрүп туруп да, бүткүл адамдардын жоопкерчилигин мойнуңарга алып жибердиңер, Аллахтан корккула! Колонизатор кафирлердин дүнүйөсү үчүн ахиретиңерди курмандыкка чалбагыла, а силер мунун акысына эңсеген дүйнө маталары болсо эң эле арзыбас нерселер.
Эй мусулмандар, Айттын белгилениши сыяктуу жазм өкүмдөргө тескери иш тутууда – мейли, адаштыруучулар силердин күнөөңөрдү кошо көтөрсө да – бирок бул нерсе силердин Аллах алдындагы жоопкерчилигиңер сакыт кылбайт. Ошондуктан, силер мындай мункарларды кайтарып, туурасына ээрчишиңер важиб. Ошондуктан, Исламыңарды үйрөнүп, туура амал кылууга аракет кылгыла. О.э. бардык мусулмандар үчүн Айтты бир күн кылып белгилеп бере турган Ислам Мамлекетин куруудагы фикрий-саясий күрөшкө кошулгула!
Абдулхакийм Караханий
