ЦИВИЛИЗАЦИЯ ДЕГЕН ЭМНЕ

Бүгүнкү күндө цивилизация жана культура терминдери кеңири колдонулуп жүрөт. Кээде алар синонимдер катары пайдаланылса, кээде аларга ар кандай аныктамалар да берилип калат. Негизи, бул эки терминдин тең турмуш чындыгында өз акыйкаты бар, андыктан аларга салыштырмалуу түрдө аныктама берип алууга болот. Культура термини кыргыз тилине маданият деп которулуп, ал кеңири колдонулуп жүрөт. Маданият сөзү болсо араб тилинен өздөштүрүлгөн сөз. Ал эми цивилизация сөзү кыргыз тилине которулган эмес. Муну азырынча биз дүйнөкараш деп колдонуп турганыбыз туура болот.

Демек, биз кабыл алган аныктама төмөнкүдөй:

Цивилизация – бул турмуш жөнүндөгү түшүнүктөрдүн топтому б.а. дүйнөкараш. Мисалы, Ислам дүйнөкарашы, демократиялык дүйнөкараш, коммунисттик дүйнөкараш деген сыяктуу.

Маданият – бул турмуштун материалдык көрүнүштөрү.

Б.а. турмуштук иштерде иштетиле турган жана сезүү органдары аркылуу сезиле турган нерселердин материалдык көрүнүштөрүн «маданият» деген термин менен атап алганыбыз оң.

Маданияттын да эки түрү болот.

Маданияттын биринчи түрүн айта турган болсок, ал белгилүү бир цивилизациядан келип чыгат жана ал өзгөчө маданият деп аталат. Мисалы, айкелчилик, порнография, тост сүйлөө сыяктуу маданий көрүнүштөр демократиялык цивилизациядан келип чыккан  өзгөчө маданият болуп саналат.

Ал эми маданияттын экинчи түрүнө токтолсок, турмушта илим жана өнөржайдын өнүгүүсүнөн келип чыккан маданият болот, ал жалпы маданият деп аталат. Мисалы, телевидение, самолёт, космостук корабль жана пенициллин сыяктуулар.

Мусулман үммөтүнүн Ислам цивилизациясынан башка дүйнөкарашты кабыл алышы мүмкүн эмес.

Ал эми маданият жөнүндө айта турган болсок, мусулмандар жалпы маданияттан толугу менен пайдаланышы мүмкүн. Бирок, өзгөчө маданияттан бир да нерсе алышы мүмкүн эмес. Азыр жарандарыбыздын көпчүлүгү М. Шахановдун «Биз билбей, Батыштын канализациясына уланып алыптырбыз» деген сөзүн абдан жакшы билишет. Мына ошол агабыз айткан Батыш канализациясы – бул Батыштын цивилизациясы жана ушул цивилизациядан келип чыккан анын өзгөчө маданияты. Демек, мусулмандар буларды албашы керек.

Батыш кафирлери: “Эгер Ислам мамлекети курулса, адамдар кайрадан 7-кылымдагыдай жашап калышат. Автомобиль ордуна төө минишет” дешет. Бул сөздөрдү болсо кафирге малай, Батыш дүйнөкарашы менен сугарылган, өзүбүздөн  чыккан маңкурттар да кайталап жүрүшөт. Эми ушул жалган жалааны сергек акылыбыз менен бир талкуулап көрөлүчү.

Айта кетсек, ушул сөздөрдү айтып жаткан кафирлердин өздөрү демократияны колдонуп жатышат. Ал эми демократиянын түпкүлүгү байыркы грек цивилизациясы жана маданиятына барып такалат. Ооба, Батыш байыркы грек цивилизациясына жана андан келип чыккан өзгөчө маданиятка кайтты, бирок, жалпы маданиятта ал байыркы дүйнөгө кайтып кеткен жок да. Ушул сыңары эле, Ислам мамлекети да Ислам цивилизациясын жана андан келип чыккан Исламдын өзгөчө маданиятын кайра алып келет жана ушуну менен эле бирге, ал жалпы маданияттын өнүгүшүнө да өз салымын кошот.

Ар бир цивилизация өкүлдөрү адамзаттын жалпы маданиятына зор салымдарын кошушкан. Ислам дүйнөкарашы өкүм сүрүп турган доордо мусулмандар илимий ачылыштарды жасашты жана ал ачылыштар жардамында өнөржай ойлоп табуулары жүз берди. Ислам мамлекети доорунда алгачкы механикалык саат ойлоп табылды, калкты таза суу менен камсыздоо системасы ишке түштү ж.б.у.с. Кийин мусулмандар Исламды туура колдонбой калганда, жалпы маданият өнүгүүсүнүн эстафетасы Батышка өтүп кетти. Батыш мамлекеттери эң зор өнөржай төңкөрүшүн жасады. Бул да айтып бүткүс. Советтер Союзунун да жалпы маданиятка кошкон салымы зор болду. Мисалы, ал космоско жол ачты.

Демек, эске алчу эң зарыл жагдай мындай: илимий ачылыш, өнөр жайдагы ойлоп табуулар сыяктуу жалпы маданияттар белгилүү бир дүйнөкарашка таандык болбойт. Мисалы, бүгүнкү күндөгү илимий ачылыш жана өнөржай өнүгүүлөрүн Батыш цивилизациясына таандык деп айтууга болбойт. Анткени, Батыш цивилизациясынан мурун деле илимий ачылыштар болуп, өнөржай өнүгүүлөрү болуп келген жана Батыш цивилизациясы жоголгондон кийин да бул улана берет. Буюрса, жакында тикеленчү Халифалык мамлекетинде бүгүнкүдөн да укмуштай илимий ачылыштар жасалып, укмуштуудай өнөржай өнүгүүлөрү жүз берет.

Эл ичинде “Исламды кармангандар  илимден артта калышат” деген дейди кептер да жүрөт.

Ислам жана илим тууралуу сөз кылганда, оболу, илим эмне экендигин аныктап алышыбыз керек. Орус тилинде провещение, образование, наука деген терминдер иштетилип жүрөт жана алардын ар биринин өз мааниси бар. Ушул сыяктуу эле араб тилинде илим, фан, сакофат деген сөздөр бар. Алар айрым учурларда синонимдер катары колдонулса, айрым учурларда айырмалуу маанилерди беришет. Биз аларды темин катары кабыл алып, алар мененбелгилүү бир аныктама берилген акыйкатты атап алганыбыз туура болот.

Лабораторияларда эксперименттер жүргүзүү аркылуу нерселердин касиеттерин аныктап, аларды турмушта колдонуу – илим деп аталат. Химия, физика, медицина ж.б.лар ушуга кирет. Пайгамбар алайис-саламдын «Кытайга барып болсо да илим алгыла» деген хадисинде мына ушул илим назарда тутулган. Демек, Исламды илимге каршы коюуга болбойт. Тескерисинче, башка тармактар сыяктуу эле, Ислам илимди да өз ичинде камтыган.

Ал эми турмушту күзөтүү аркылуу келип чыккан тыянактар – фан деп аталат. Аларга психология, политология, социология ж.б.лар кирет. Курма чаңдаштырууда Пайгамбар алайхис-салам: Силер дүйнө иштериңерди билүүчүрөөксүңөр, – деп айтканда ушул фан назарда тутулган.

Кайсы бир идеологияга таандык билимдерди окутуу – сакофат деп аталат.

Буга мыйзам, тарых, тил, адабият кирет. Пайгамбар алайхис-салам: Кабырга чейин илим алуу фарз, – дегенде исламий сакофатты назарда туткан. Исламий сакофатка Куран үйрөнүү, хадис шархы, фикх ж.б.лар кирет.

Бүгүнкү күндөгү интеллигент сөрөйлөрүбүз Батыш сакофатына ууланып калышкандыктан, Исламга асыла беришет. Өлкөбүздүн келечегин Батыш мамлекеттеринен окуп келген кадрларга байлагандар да толтура. Негизи, алар Батыштан илим албай эле, Батыштын сакофатына сугарылып келип жатышат. Мисалы, жарандык мамлекет, демократиялык башкаруу, адам укугу, гендердик саясат,  ж.б.у.с. Батыш сакофаттарынан болуп эсептелет.

Эми ушул демократиялык дүйнөкараш менен андан келип чыккан өзгөчө маданияттын “мөмөлөрүнө” мисал келтире кетебиз. Мисалы, алар адамзаттын ардактуу жана аялуу өкүлдөрү болгон аалам аялзатына, алардын катарында Кыргызстан айымдарына эмнелерди берди экен? Анткени, учубузду улачу урпактарыбыздын тарбиясы ушуларда жатпайбы.

Демократиялык дүйнөкарашка таандык түшүнүктөр:		Батыш цивилизациясынан келип чыккан маданиятка мисалдар:
Сүйүү эркиндигиГендердик теңдик Өзү каалагандай жашоо Жат аял-эркектер аралашып жүрө берсе болот Эрди-катын болбогондор деле чогуу бийлесе жана ээн жайда бирге боло берсе болот Эл көзүнө сулуу көрүнүш керек Атак-даңктуу болгон жакшы Кызганыч – бул караңгылык ж.б.у.с.		АйкелдерПорнография Балет Сексуалдуу кийимдер Түнкү клубдар Дискотекалар Арак ичүү Аялдардын эл көзүнө көйрөңдөнүп чыгуусу Сойкуканалар 8-март Сүйүшкөндөр күнү Жогорудагыдай жашоо образын даңазалаган кинофильмдер жана көркөм чыгармалар ж.б.у.с.
Ааламда	Кыргызстанда
Дүйнө боюнча боюна бүткөндөрдүн 22 %ы аборт кылдырат.2006-жылкы маалымат боюнча, дүйнө боюнча ВИЧ-инфекциясы менен жашаган аялдардын саны — 17,7 миллион болгон. Россияда жылына 14 000 аял эрлери же башка жакындарынын колунан каза табат Москвада 10 никенин 6сы ажырашып кетишкен. ЕСда төрөлгөн балдардын ар бир үчүнчүсү никесиз төрөлөт Америкада баңгилердин 44%ы аялдар	Кыргызстанда боюнда бар миң аялдын 11и аборт жасатат.Кыргызстанда ВИЧ инфекциясы менен жабыркагандардын саны 12 миңге жетет. Алардын 44%ы аялдар. Такталбагандары канча дейсиң… СПИДден өлгөндөрдүн 26%ы аялдар. 2012-жылы Кыргызстанда 2678 үй-бүлө расмий түрдө ажырашкан. Катталбагандары канча дейсиң… Бишкектеги Ленин районунда эле, 500 үй-бүлө никеге турса, анын каршысында 300 үй-бүлө никесин бузган. Кыргызстанда төрөгөндөрдүн  24%ы никесиз төрөп жатышат. Кыргызстанда түрмөгө түшкөн аялдардын 33%ы наркотикага байланыштуу камалган.

 

Урматтуу мусулман бир туугандарым! Булар демократия канализациясындагы жамандыктардын бир тармактагы бир микробу гана. Калгандарын өзүңөр деле сезип-билип жүрөсүңөр калчагыла.

Белгилүү болгондой, Батыштын канализациясы – бул алардын коммунисттик, капиталисттик цивилизациялары жана андан келип чыккан өзгөчө маданияттары. Батыштан алсаңар, алардын дүйнөлүк илимге жана өнөржай өнүгүүлөрүнө кошкон салымдарын алгыла, ал эми, демократияны жамынган капиталисттик жана социализмди жамынган коммунисттик дүйнө караштарын ыргытып салгыла. Анткени, силердин бактысыздыгыңардын башы ушунда жатат.

Тарыхка калыстык менен бир кайрылып көргүлөчү!

Ата-бабаларыбыз качан араккеч, баңги, бачабоз болушкан?

Кыргыз аялдары качан ойнош күткөн шуркуя, дене саткан сойку болушкан?

Никесиз жашоону бабаларыбыз катуу каралашкан. Алар оозеки  чыгармаларыбызда айтылып калган. Мисалы, зина кылышканы үчүн Аксаткын менен Кулмырза, Олжобай менен Кишимжан сыяктуулар өлүмгө өкүм кылынган. Жат эркекке жагалданганы үчүн Бурулчанын чачы кыркылып, куйрук-жалы көсөлгөн жайдак байталга мингизилип, төркүнүнө айдалган. Бабалар мына ушундай ар-намыстуу болгон. Кечээги эле коммунист кафирлер өкүм жүргүзүп турган чакта да, кыргыздар Данияр менен Жамийла сыяктууларды элге батырбаган. Бирок, бүгүнкү күндө кафирлер булардын баарын теңирден тескери көрсөтүштү. Аларга сокурларча ээрчиген биздин интеллигент сөрөйлөр сүйүүгө жамынып алып, никесиздикти, ойноштукту, бузукулукту даңазалашты. Натыйжада калкыңар кандай акыбалга түшүп калды, карабайсыңарбы акыры?! Бомжуңардан элбашчыларыңарга чейин ойношчул болуп чыга келишти.

 

Эми айткылачы, силерге канализацияда жашаш жагабы?!.

Азамат Салам