Халифалыктын кулатылганын эскерүү: Адамзат жолун оңдоо үчүн Халифалык мамлекетин тикелөө лазым
Года Мухаммад Хамадий
Азиз жана Улуу Аллахтын жердеги мыйзамы ушундай: адамзат Аллахка жолукканга чейин кылымдар, жылдар жана күндөр аралыгында жашап өтөт. Бу доорлордо кырдаалдар өзгөрөт жана калктар бир абалдан экинчи абалга көчүп турат. Аллах Таала Иншикок сурасында адамдар үстүндө абалдар жана иштер өзгөрүп турушун, инсандар дүйнө турмушунан ахирет жашоосуна көчүшүн баяндап, мындай дейт:
لَتَرْكَبُنَّ طَبَقاً عَن طَبَقٍ
«Албетте силер (эй инсандар), табакадан табакага минесиңер (т.а. бир абалдан экинчи абалга көчүп өтөсүңөр)» [Иншикок 19]
Ар бир кылымдын өтмүшү болуп, ал адамзат тарыхынын бир бөлүгү болуп саналат. Ар бир кылымдын бүгүнү жана келечеги болуп, адамзат анын мыйзамы менен жашайт. Күндөр болсо анык белгиленген акыркы мөөнөтүнө жеткенге чейин өтүп бара берет. Инсан үчүн кылган амалы о.э. өз заманы жана коомуна келтирген пайдасы калат. Анткени, Аллах Таала инсанды бекер жараткан жок, Куръани Карим жана Росулуллох ﷺ Суннатындагы вахий нуру аркылуу хидаят жолун көрсөттү. Мусулман Куранды тилават кылышы, Суннатты окушу жана Исламды исламий сакофат китебдеринен үйрөнүшү лазым. Ошондо ал өткөн замандын акыйкаты жана жашоонун мааниси эмне экенин түшүнүшү үчүн о.э. инсанияттын өтмүшүндө болгон жана азыр дүйнөдө болуп жаткан окуяларды түшүнүшү, келечекте эмнелер болушун билиши үчүн зарыл болгон аң-сезим пайда болот. Ааламдар Роббисинин мыйзамдарынын дагы бири инсаният абалына тыгыз байланыштуу, ал: хак менен батыл ортосундагы күрөш. Аллах Таала инсанды жер жүзүнө халифа кылды. Периштелер Адам алайхиссаламга сажда кылышты, бирок, бир гана лаънатка учураган шайтан өз Роббисинин буйругуна моюн сунбады.
وَإِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلَائِكَةِ إِنِّي جَاعِلٌ فِي الْأَرْضِ خَلِيفَةً ۖ قَالُوا أَتَجْعَلُ فِيهَا مَن يُفْسِدُ فِيهَا وَيَسْفِكُ الدِّمَاءَ وَنَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِكَ وَنُقَدِّسُ لَكَ قَالَ إِنِّي أَعْلَمُ مَا لَا تَعْلَمُونَ * وَعَلَّمَ آدَمَ الْأَسْمَاءَ كُلَّهَا ثُمَّ عَرَضَهُمْ عَلَى الْمَلَائِكَةِ فَقَالَ أَنبِئُونِي بِأَسْمَاءِ هَٰؤُلَاءِ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ * قَالُوا سُبْحَانَكَ لَا عِلْمَ لَنَا إِلَّا مَا عَلَّمْتَنَا إِنَّكَ أَنتَ الْعَلِيمُ الْحَكِيمُ * قَالَ يَا آدَمُ أَنبِئْهُم بِأَسْمَائِهِمْ فَلَمَّا أَنبَأَهُم بِأَسْمَائِهِمْ قَالَ أَلَمْ أَقُل لَّكُمْ إِنِّي أَعْلَمُ غَيْبَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَأَعْلَمُ مَا تُبْدُونَ وَمَا كُنتُمْ تَكْتُمُونَ * وَإِذْ قُلْنَا لِلْمَلَائِكَةِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلَّا إِبْلِيسَ أَبَىٰ وَاسْتَكْبَرَ وَكَانَ مِنَ الْكَافِرِينَ
«30. Эстегин, (эй Мухаммад), Роббиң периштелерге: «Мен жерде (адамды) халифа кылмакчымын» дегенде, алар айтышты: «Ал жерде бузгунчулук кыла турган, кандар төгө турган кишини (халифа) кыласыңбы? Негизи, биз хамд айтуу менен Сени улуулайбыз жана Сенин наамыңды аруулайбыз». (Аллах) айтты: «Мен силер билбеген нерселерди билемин». 31. Жана Ал зат Адамга бардык нерселердин ысымдарын үйрөттү. Кийин периштелерге жүздөштүрүп, айтты: «Эгер халифалыкка биз акылуубуз деген сөздөрүңөр ырас болсо, мына бул нерселердин ысымдарын Мага билдиргиле». 32. Алар айтышты: «Субханака, биз Сен билдирген нерселерди гана билебиз. Албетте, Сен Өзүң илм-хикмат ээсисиң». 33. (Аллах): «Эй Адам, буларга ал нерселердин ысымдарын билдир» деди. (Адам) аларга бардык нерселердин ысымдарын билдиргенден кийин (Аллах) айтты: «Силерге, Мен жер-асмандардын сырларын жана силер ашкере кылган жана жашырган нерселерди билемин дебедим беле?». 34. Эстегин, (эй Мухаммад), Биз периштелерге «Адамга сажда кылгын» дешибиз менен сажда кылышты. Иблис гана кибр жана ар кылып – кафирлерден болду» [Бакара 30-34]
Ислам таңы аткандан тартып, бу күрөш Ислам ахли менен куфр ахли ортосудагы фикрий күрөшкө айланды. Аллах Таала Мухаммад сурасында мындай дейт:
ذَٰلِكَ بِأَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا اتَّبَعُوا الْبَاطِلَ وَأَنَّ الَّذِينَ آمَنُوا اتَّبَعُوا الْحَقَّ مِن رَّبِّهِمْ كَذَٰلِكَ يَضْرِبُ اللَّهُ لِلنَّاسِ أَمْثَالَهُمْ
«Буга себеп, кафир болгон кимселердин туура эмес (жол)го ээчигендиктери, ыйман келтиргендердин болсо Роббилери тарабынан болгон хакка (Куръан жолуна) ээрчигендиктери. Аллах инсандарга алардын мисалдарын мына ушундай баян кылып берет» [Мухаммад 3]
Мусулмандар Аллах жана Росулунун аманатын моюндарына алышты, ааламдар Роббиси болгон Аллахтын рисалатын кабыл алышты жана шариатын колдонушту. Алар Исламды негиз кылып карманышканда, исламий турмушта бейпил жашашты. Дүйнө иштерин исламий акыйда негизинде, Ислам түзүмү менен башкарышты. Мадинаи Мунавварада биринчи Исламий мамлекетти, рошид Халифалык мамлекетин тикелеген Пайгамбарыбыз ﷺ минхажы негизинде жүрүштү, натыйжада, акыйкат бүткүл дүйнө бойлоп өкүмдар болду. Исламий башкаруу жетик позицияны ээлеп, өзүнүн күчтүү мамлекети аркылуу адамдардын мусулманын да, кафирин да коргоду. Бу доор ушундай алтын доор болуп, анда инсаният бакты-таалайда жашады, ошентип ал эң жакшы тарыхый доор болуп калды. Адамдардын өтмүшү, бүгүнү жана келечеги ааламдар Роббисинин адилети менен чырайлуу жана көркөм болот. Тарыхтын ошол доору инсандын (аятта келген) жер жүзүнө халифа кылынышы, акыйкат жеңип батылдын кулашы мыйзамын чагылдырды. Себеби, ошол доордогу фикрий күрөштө акыйкаттын тараза ташы оор келген. Анткени, ошондо исламий фикр жана түшүнүктөр коомду ээлеген. Мамлекет жана анын идараларында Аллахтын буйрук жана кайтаруулары аткарылды о.э. мусулман жана гайрымусулмандар анда ээн-эркин жашады. Пайгамбарыбыз ﷺ, рошид халифалар жана мына ушу минхаж негизинде жүргөн халифалар доору бак-таалай доору болду. Бийлик үчун болгон айрым күрөштөрдү жана зордукчул падышалардын шариатты жаман колдонгондуктарын эске албаганда, инсаният ахыбалы туруктуу болду. Бүгүн болсо, залим падышалар заманында жашап жатабыз. Кафир Батыш мусулмандарга каршы фикрий колонизаторлук согушун баштап, Батыш сакофаты мусулмандар жана алардын перзенттеринин зээнин куфр фикрлери менен толтурду. Саткын залимдердин колу менен жүз жыл мурун 28-ражабда рошид Халифалык кулатылды. Натыйжада, инсаният багыты Исламдан мурунку жахилият дооруна кайтты. Инсанияттын саясий, экономикалык, аскерий жана ижтимаий вакиъси бузулду. Инсаният Аллахтын буйрук жана кайтарууларын кармануу деген вазыйфаларын таштап, төмөндөштү. Анткени, алар адамдардын иштерин Ислам менен башкара турган жана аны жихад аркылуу ааламга жая турган мамлекетин жоготушту. Лекин, бүгүн бул доор аяктап, Халифалык доору жакындашып келатат. Эгер Аллахтын убадасы жана Росулунун башараты болгон Халифалык тикеленсе, инсаният жолу түзөлөт. Дал мына ушул ишке аракет кылуу – бардык мусулмандарга фарз. Эгер Ислам мабдасы иш жүзүндө болушун кааласак, аны башкарууга алып келишибиз керек. Акыйкат албетте жеңип чыгат.
Себеби, чечим Исламда гана, рошид Халифалык болсо, анын күч-кубаты. Бардык адамдар өздөрүнүн бузук абалдарын өзгөртүш үчүн ал мамлекетти зарыгып күтүүдө. Биз муну дүйнө бойлоп көтөрүлгөн козголоңдордон көрүп турабыз. Ошондуктан, Исламий Уммат дагы бир жолу халифа тикелөө аркылуу Аллахтын шариатын өкүмдар кылуу аманатын моюндарына алуулары важиб. Мына ушул доор инсаният залим падышалардан кийин кире турган доор болуп калат. Ушундай болгон соң, Аллах Таала бизге жардам бериши үчүн Исламга жардам беришибиз важиб.
وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ وَلَيُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دِينَهُمُ الَّذِي ارْتَضَىٰ لَهُمْ وَلَيُبَدِّلَنَّهُم مِّن بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْناً يَعْبُدُونَنِي لَا يُشْرِكُونَ بِي شَيْئاً وَمَن كَفَرَ بَعْدَ ذَٰلِكَ فَأُولَٰئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ * وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ
«Аллах силерден ыйман келтирген жана жакшы амалдар кылган заттарга, кудум мурунку өткөн (итикаддуу) заттарды халифа кылгандай, аларды да жер жүзүндө халифа кылууну убада кылды жана алар үчүн Өзү ыраазы болгон (Ислам) динин үстөм кылууну о.э. аларды көргөн кооп-коркунучтарынан кийин бейпилдикке бөлөп коюуну убада кылды. «Алар Мага гана ибадат кылышат жана Мага бир да нерсени шерик кылышпайт. Ким мына ушул (убада)дан кийин куфрону (ниъмат) кылса, анда, алар фасыктар» [Нур 55]
Росулуллох ﷺ айтты:
«تَكُونُ النُّبُوَّةُ فِيكُمْ مَا شَاءَ اللَّهُ أَنْ تَكُونَ، ثُمَّ يَرْفَعُهَا إِذَا شَاءَ أَنْ يَرْفَعَهَا، ثُمَّ تَكُونُ خِلاَفَةٌ عَلَى مِنْهَاجِ النُّبُوَّةِ، فَتَكُونُ مَا شَاءَ اللَّهُ أَنْ تَكُونَ، ثُمَّ يَرْفَعُهَا إِذَا شَاءَ أَنْ يَرْفَعَهَا، ثُمَّ تَكُونُ مُلْكًا عَاضًّا، فَيَكُونُ مَا شَاءَ اللَّهُ أَنْ يَكُونَ، ثُمَّ يَرْفَعُهَا إِذَا شَاءَ أَنْ يَرْفَعَهَا، ثُمَّ تَكُونُ مُلْكًا جَبْرِيَّةً، فَتَكُونُ مَا شَاءَ اللَّهُ أَنْ تَكُونَ، ثُمَّ يَرْفَعُهَا إِذَا شَاءَ أَنْ يَرْفَعَهَا، ثُمَّ تَكُونُ خِلاَفَةٌ عَلَى مِنْهَاجِ النُّبُوَّةٍ. ثُمَّ سَكَتَ»
«Силердин араңарда Аллах каалаганча пайгамбарлык уланат. Кийин Аллах каалаганда аны көтөрөт. Кийин пайгамбарлык минхажы негизиндеги Халифалык болот жана ал Аллах каалаганча турат. Кийин Аллах Өзү каалаганда аны көтөрөт. Кийин зордукчул падышалык болот жана ал Аллах каалаганча турат. Кийин Аллах Өзү каалаганда аны көтөрөт. Кийин жабыр көрсөтүүчү залим падышалык болот жана ал Аллах каалаганча турат. Кийин Аллах Өзү каалаганда аны көтөрөт. Кийин пайгамбарлык минхажы негизиндеги Халифалык болот. Андан соң Пайгамбар A сүкүт кылды». (Ахмад риваяты).
Аллах Таала «Хаж» сурасында айтат:
وَلَيَنصُرَنَّ اللَّهُ مَن يَنصُرُهُ إِنَّ اللَّهَ لَقَوِيٌّ عَزِيزٌ * الَّذِينَ إِن مَّكَّنَّاهُمْ فِي الْأَرْضِ أَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوُا الزَّكَاةَ وَأَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَنَهَوْا عَنِ الْمُنكَرِ وَلِلَّهِ عَاقِبَةُ الْأُمُورِ
Албетте, Аллах Өзүнө (динине) жардам бергендерди үстөм кылат. Шек-күмөнсүз Аллах күчтүү, кудуреттүү. Аларды (мусулмандарды) эгер Биз жер жүзүнө үстөм кылсак – алар намазды толук аткарышат, зекетти (тийиштүүлөргө) беришет, жакшылыктарга буйрушат, жамандыктан кайтарышат. (Бардык) иштердин акыбети Аллахтын (эрк-ыхтыярында)» [Хаж 40-41]
Роя гезити
